با توجه به اهمیت حفاظت از جان انسان‌ها، استفاده از کلیدهای محافظ جان امری ضروری و حیاتی است. این کلیدها به عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای ایمنی در بسیاری از صنایع و حوزه‌های کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. ازجمله مواردی که از این کلیدها استفاده می‌شود می‌توان به صنایع ساختمانی، خودروسازی، صنایع نفت و گاز، صنایع برق و الکترونیکی و ... اشاره کرد. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف کلیدهای جریان نشتی پرداخته خواهد شد. با ما همراه باشید تا با این انواع کلیدها و کاربردهای آن‌ها آشنا شوید.

کلید محافظ جان چیست؟

RCD یا کلید محافظ جان یک وسیله حفاظت الکتریکی است که به عنوان کلید جریان نشتی، کلید جریان باقیمانده یا کلید جریان تفاضلی نیز شناخته می‌شود. این دستگاه درواقع وسیله‌ای بسیار کاربردی و مهم است که از آسیب‌ها و صدمات مختلف مانند اتصال کوتاه، برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند.
این دستگاه معمولاً جریان سیم‌ها را بررسی و محاسبه می‌کند تا در صورت وجود اختلاف ولتاژ بین سیم‌ها، مدار الکتریکی اصلی را قطع کند تا از خطر و آسیب جدی جلوگیری کند. این دستگاه در مدل‌ها و انواع مختلفی موجود است.
این وسیله به عنوان کلید نجات دهنده شناخته می‌شود زیرا می‌تواند از افراد در برابر برق‌گرفتگی محافظت کند و جان آن‌ها را نجات دهد درواقع میزان جریان الکتریکی که یک فرد می‌تواند تحمل کند 30 میلی‌آمپر در 200 میلی‌ثانیه است و بیش از این مقدار باعث برق‌گرفتگی می‌شود؛ بنابراین اگر بیش از این مقدار به بدن انسان برسد، کلید جریان نشتی، جریان را متوقف کرده و از آسیب انسان جلوگیری می‌کند.

نحوه عملکرد کلید جریان نشتی

نحوه کار کلید محافظ جان به این صورت است که در صورت وجود اختلاف بین جریان پیشرو و جریان برگشتی، با مقایسه تفاوت بین جریان پیشرو و جریان برگشتی، مدار را قطع می‌کند. به عبارت ساده‌تر، این سوئیچ جریان ورودی دستگاه و جریان خروجی آن را اندازه‌گیری می‌کند. به طور معمول، مقدار جریان رو به جلو برابر با جریان برگشتی است؛ اما در صورت وجود اختلاف، این اختلاف جریان ممکن است به دلیل تماس برخی از سیم‌های فاز یا قسمت‌های الکتریکی مدار با بدنه باشد که به آن جریان نشتی می‌گویند. اگر نشتی جریان وجود داشته باشد، کلید محافظ جان نشتی جریان را تشخیص می‌دهد و مدار را قطع می‌کند. این مقدار جریان نشتی کوچک توسط مینی سوئیچ تشخیص داده نمی‌شود و باعث آتش‌سوزی در ساختمان و یا برق‌گرفتگی کاربر می‌شود. کلیدهای جریان نشتی به سرعت کار می‌کنند و در صورت نشتی جریان، مدار را قطع می‌کنند.

انواع کلید محافظ جان

کلیدهای محافظ جان از دو نوع 2 پل و 4 پل تشکیل شده‌اند. نوع 2 پل برای مصرف کنندگان خانگی برق تک فاز استفاده می‌شود درحالی‌که نوع 4 پل بیشتر در صنعت و مشترکین سه فاز کاربرد دارد.
انواع کلید محافظ جان ازنظر حساسیت به دو دسته خانگی و صنعتی تقسیم می‌شوند. نوع خانگی معمولاً حساسیت پایین‌تری دارد و در محیط‌های مرطوب مثل حمام و آشپزخانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. درحالی‌که نوع صنعتی حساسیت بالاتری داشته و در محیط‌های پرخطرتر مثل کارخانه‌ها به کار می‌رود.
علاوه بر این، انواع مختلفی از کلیدهای جریان نشتی وجود دارد تا بتواند با انواع موج‌های برق مقابله کند. ازجمله:

• کلید محافظ جان AC :برای جریان متناوب خانگی مناسب است.
• کلید محافظ جان نوع : Aبرای بارهای الکترونیکی تک فاز مناسب است.
• کلید محافظ جان نوع : F برای مدارهایی که از درایو سرعت متغیر استفاده می‌کنند، مناسب است.
• کلید محافظ جان نوع : Bبرای بارهای سه فاز مثل درایوهای سرعت متغیر استفاده می‌شود.

همچنین انواع کلید جریان نشتی دیگری نیز وجود دارند که بر اساس نحوه نصب تقسیم‌بندی می‌شوند:

• کلید محافظ جان ثابت: نصب شده در تابلو برق
• کلید محافظ جان سوکت پریز: داخل پریزهای ویژه
• کلید محافظ جان قابل حمل: قابل اتصال به پریزهای معمولی
• کلید محافظ جان ترکیبی: ترکیبی از کلید مینیاتوری و محافظ جان

به این ترتیب با توجه به نیاز مصرف کننده می‌توان انتخاب مناسبی برای نوع کلید محافظ جان داشت.

همه چیز درباره ضرورت انواع کلید جریان نشتی برای صنعت و ساختمان‌ها

استفاده از کلید محافظ جان در هر نوع کار با تجهیزات الکتریکی حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای توصیه می‌شود. این کلیدها معمولاً در منازل، ادارات، کارخانه‌ها، کارگاه‌های ساختمانی و هر جای دیگری که از وسایل برقی استفاده می‌شود، به کار می‌روند.
کلید محافظ جان در منازل، معمولاً در تابلوی برق یا پریزها نصب می‌شود تا از برق‌گرفتگی و آسیب‌دیدگی تجهیزات در اثر خطاهای الکتریکی جلوگیری کند. همچنین هنگام استفاده از وسایل برقی در فضای باز نیز باید از این کلید استفاده شود.
در محل‌های تجاری مانند فروشگاه‌ها، کلید جریان نشتی معمولاً در تابلوی اصلی برق نصب می‌شود تا از تمام مدارها محافظت کند. همچنین استفاده از پریزهای دارای محافظ جان برای مدارها یا دستگاه‌های خاص توصیه می‌شود.
در صنایع نیز این کلیدها برای جلوگیری از شوک الکتریکی، آتش‌سوزی و خرابی تجهیزات، به ویژه در محیط‌های مرطوب و پرخطر، کاربرد فراوان دارند. کلید محافظ جان معمولاً در مدارهایی که وسایل بالقوه خطرناک مثل دستگاه‌های جوشکاری را تغذیه می‌کنند، به کار می‌رود.

کاربرد کلید محافظ جان در موتور الکتریکی

کلید محافظ جان (کلید حفاظتی) در موتورهای الکتریکی برای جلوگیری از آسیب به موتور و حفاظت از افراد و تجهیزات در مقابل خطرات استفاده می‌شود. این کلید به صورت خودکار فعال می‌شود و درصورتی‌که جریان الکتریکی موتور بیش از حد مجاز شود، کلید محافظ جان قطع جریان را ایجاد می‌کند و موتور را از خطرات محتملی مانند افزایش دما، افزایش فشار و یا خطر شوک الکتریکی محافظت می‌کند. به علاوه، کلید محافظ جان می‌تواند به عنوان یک دستگاه قطع کننده اضطراری در صورت بروز مشکلاتی مانند حریق و یا اتصال کوتاه در مدارهای الکتریکی استفاده شود.

جمع‌بندی

کلید محافظ جان کاربردهای گسترده‌ای در مکان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی دارد و استفاده از آن برای ایمنی افراد و تجهیزات توصیه می‌شود. در صورتی که تمایل به خرید انواع کلید جریان نشتی را دارید می‌توانید با شرکت نیک صنعت ارتباط برقرار کنید، کارشناسان فروش و پشتیبانی آماده پاسخگویی به سؤالات و مشاوره درزمینهٔ خرید انواع کلید محافظ جان برای موتورهای الکتریکی و سایر تجهیزات برق صنعتی هستند.

راه‌های ارتباطی نیک صنعت:

• تماس با نیک صنعت: 87700210
• واحد فروش نیک صنعت: 09197872783
• واحد تعمیرات نیک صنعت: 09197872789
• ایمیل نیک صنعت: info@nicsanat.com
• آدرس شرکت: تهران، خیابان بهشتی، خیابان میرعماد، خیابان پیمانی (یازدهم)، پلاک 17

.