در عصر فناوری اطلاعات، استفاده سیستم‌های پیچیده و با تعامل بالا که در بسیاری از صنایع کاربرد دارند، یکی از مهمترین چالش‌ها به شمار می‌رود. در این سیستم‌ها، هر گونه خطای ناخواسته می‌تواند منجر به وقوع حوادث جدی شود. به همین دلیل، روش‌هایی برای کاهش این خطرات و تضمین ایمنی به‌همراه کارایی سیستم‌ها در صورت بروز خطا وجود دارد که یکی از آن‌ها fail safe است. در این مقاله کمی با مفهوم fail safe بیشتر آشنا می‌شویم.

Fail Safe چیست؟

مفهوم fail safe در کنترل و مهندسی به معنای برگشت دادن سیستم به حالتی مناسب و ایمن در صورت بروز خطا است. با داشتن سیستم fail safe، در صورت بروز خطا، بخش کنترل سیستم در حالتی قرار می‌گیرد که خطری برای افراد یا تجهیزات وجود نداشته باشد. در واقع، سیستم fail safe به عنوان یک سیستم محافظ ایمنی برای کنترل خطاهای غیرمنتظره در یک مجموعه استفاده می‌شود.

مثال‌های کاربردی fail safe

سیستم‌های fail safe در بسیاری از صنایع، علی‌الخصوص سیستم‌های پیچیده، به کار می‌روند.

صنعت الکترونیک

Fail safe در صنعت الکترونیک به معنای طراحی و اجرای سیستم‌های الکترونیکی است که در صورت بروز خطا، به‌طور خودکار قطع شده و به حالت ایمنی بازگردند. در واقع این اصل برای جلوگیری از بروز حوادثی نظیر آتش‌سوزی، انفجار و یا صدمات دیگر در محیط‌های حساس و خطرناک طراحی شده است. برای این منظور، در طراحی سیستم‌های الکترونیکی، از سنسورها، فشرده‌سازی داده، پردازشگرها و الگوریتم‌های کنترل استفاده می‌شود تا در صورت بروز خطا، سیستم خود به خود به حالت ایمن باز گردد. Fail safe برای جلوگیری از خسارت‌های جانی و مالی و حفظ امنیت و سلامت در محیط‌های کاری صنایع الکترونیک بسیار حائز اهمیت است.

صنعت هوافضا

در صنعت هوافضا، در صورتی که یکی از پارامترهای فنی وضعیت مناسبی نداشته باشد، سیستم‌های راکت از حالت normal به حالت fail-safe تغییر می‌کنند.

صنعت خودروسازی

در دنیای خودروسازی نیز سیستم ترمز یکی از مهم‌ترین مثال‌های کاربردی fail safe محسوب می‌شود؛ چرا که در صورتی که در بخش ترمز خطایی رخ دهد، سیستم به حالتی باز می‌گردد که خطری برای راننده و سایر افراد حاضر در خودرو وجود نداشته باشد.

صنعت روباتیک

همچنین در صنایعی از قبیل روباتیک و کنترل‌های صنعتی، سیستم fail safe به عنوان یک مورد حیاتی به منظور جلوگیری از بروز خطا به کار می‌رود.

نگاهی به طراحی سیستم fail safe

برای طراحی یک سیستم fail safe، مهمترین گام این است که تمامی خطرات مرتبط با سیستم شناسایی شده و پس از آن، راه حل‌هایی برای کاهش این خطرات ارائه شوند.
طراحی یک سیستم fail safe نیاز به دانش و تخصص مهندسی دارد و باید با دقت و اصول علمی انجام شود. شایان ذکر است که در این راستا، استفاده از فناوری‌های مختلفی مانند:

• سنسورها
• قطعات الکترونیکی
• سیستم‌های کنترل

در طراحی سیستم fail safe کاربردی هستند.
در نظر داشته باشید که در طراحی سیستم fail safe، باید به تکنیک‌های مختلفی از جمله:

• redundancy (تکراری کردن)
• diversity (متنوع‌سازی)
• interlocks (محافظت از تجهیزات پیشرفته)
• failover (انتقال به سیستم دیگر در صورت نیاز) توجه شود.

همچنین، باید آزمایش‌های کافی قبل از ورود سیستم برای اطمینان از عملکرد مناسب سیستم fail safe، انجام شود.

جمع‌بندی موضوع fail safe

در این مطلب، مفهوم fail safe در الکترونیک و مهندسی به تفصیل بررسی شد. با توجه به اهمیت بالای ایمنی و کارایی در سیستم‌های پیچیده، استفاده از fail safe به عنوان یک محافظ ایمنی و جلوگیری از بروز خطا امری ضروری و اساسی است.

راه‌های ارتباطی نیک صنعت:

• تماس با نیک صنعت: 87700210
• واحد فروش نیک صنعت: 09197872783
• واحد تعمیرات نیک صنعت: 09197872789
• ایمیل نیک صنعت: info@nicsanat.com
• آدرس شرکت: تهران، خیابان بهشتی، خیابان میرعماد، خیابان پیمانی (یازدهم)، پلاک 17

.