نحوه خواندن مشخصات کابل برق همراه با مثال

انواع سیم و کابل‌ها از تجهیزات بسیارکاربردی هستند که عضو مهم مدارات برق قدرت و شبکه‌ها هستند. سیم و کابل از یک هادی برای عبور جریان الکتریکی که از جنس مس و یا آلومینیوم می‌سازند. تفاوت اساسی در سیم و کابل این است که سیم را از یک رشته هادی و لایه‌ای از عایق بندی می‌سازند. اما کابل از دو یا چند هادی عایق بندی می‌سازند. سیم و کابل نقش تاثیرگذاری در زندگی ما دارند؛ پس یک مهندس برق، باید اطلاعات لازم در مورد نحوه خواندن مشخصات کابل برق را بداند.

نحوه خواندن مشخصات کابل برق

مشخصات کابل برق از اصلی‌ترین قسمت کابل، یعنی هسته‌ی آن شروع می‌‌شود و سپس به ‌ترتیب از سمت چپ به راست آن را بخوانید.

1. جنس استاندارد ساخت کابل
2. جنس هادی
3. جنس عایق یا اسکرین
4. هادی هم‌مرکز و حفاظ عایق
5. آرمور یا زره
6. جنس شیلد یا غلاف
7. هادی حفاظتی در صورت وجود
8. تعداد رشته ‌های هادی
9. سطح مقطع هادی (رشته‌ها)
10. نوع شکل هادی
11. ولتاژ اسمی (نامی) کابل

در شکل زیر، می‌توانید نحوه و مفهوم خواندن مشخصات کابل را مشاهده کنید.

مفهوم علائم اختصاری و کدگذاری روی کابل‌ها

آشنایی با اجزا تشکیل دهنده‌ی کابل‌ها

با استاندارد VDE (جدول فوق)، کابل‌های قدرت و کنترل ساخته می‌شوند. در این روش ابتدا استاندارد ساخت، حرف اول جنس هادی، حرف دوم عایق (اسکرین)، حرف سوم هادی هم‌مرکز (حفاظ عایق)، حرف چهارم نوع زره، حرف پنجم شیت یا غلاف، حرف ششم روکش بیرونی را مشخص می‌کند.

استاندارد ساخت

با توجه به انجمن برق و الکترونیک یا استاندارد VDE که یک استاندارد بین‌المللی است که طبق جدول فوق، که با N ( جنس هادی آن مس است) نمایش می‌دهند و یا با NA (جنس هادی آن آلومینیوم است) نمایش داده می‌شود. کابل‌های قدرت و کنترل با این استاندارد و جدول فوق ساخته می‌شوند.

جنس هادی

هدایت جریان الکتریکی را بر‌عهده دارد و از جنس مس یا آلومینیوم است.

حفاظ هادی

یک نیمه هادی است که موجب می‌شود میدان مغناطیسی یکنواختی ایجاد کند و تنش های الکترو‌استاتیکی برای فشار متوسط و قوی را به کمترین مقدار خود برساند. کابل های مسلح کابل‌ها برای تحمل فشار، ضربه‌ها، نفوذ رطوبت و با نوارهایی از جنس فولاد و غلاف های سربی هستند اما کابل های غیر مسلح این سختار و ساختمان را ندارند و فقط از نظر الکتریکی عایق شده اند.

عایق

عایق‌ها مانع از هدایت و عبور جریان برق می‌شود. PVC, PE از پرکاربردترین عایق‌ها هستند.

هادی هم‌مرکز یا حفاظ عایق

یک نیمه هادی است که عملکردش مثل حفاظ هادی می‌باشد.

آرمور یا زره

وظیفه محافظت مکانیکی از بخش ‌های داخلی ‌کابل را برعهده زره است.

شیلد یا غلاف

شیلد که از جنس مس ساخته‌ می‌شود و یکی از علت‌های استفاده از شیلد برای جریان‌های خطا و یا جریان نشتی یک مسیری درست شود و از یک جهت دیگر به زمین متصل می‌شود. وظیفه شیلد یا غلاف جلوگیری از انتشار تابش امواج الکترومغناطیسی است . برای جلوگیری از بین بردن اثر کابل‌های مجاور و تداخل نویز استفاده می‌شود.

روکش بیرونی

روکش بیرونی روی آرمور یا زره کشیده می‌شود و از لحاظ آب و هوایی، شیمیایی، مکانیکی و … را بر عهده دارد. این لایه معمولا براساس رنگ کد بندی می‌شود تا بین کابل‌های ابزار دقیق و فشار‌های ضعیف، متوسط و قوی تفاوت‌ها مشخص باشد.

هادی حفاظتی

• J: داراب هادی محفاظ – دارای هادی به رنگ زرد و سبز
• O: بدون هادی محفاظ – بدون رنگ زرد و سبز

به عنوان مثال) کابل 2.5×4 از نوع NYY-J ، یک کابل 4 رشته‌ای است که یکی از رشته‌های آن ارت (سبز/زرد) می باشد. منظور از O این است که در کابل هیچ کدام از رشته ها سبز و زرد نیست که با مشخصاتی مثل NYY-O ،با NYY را برای فروش می‌گذارند.

• تعداد هادی‌ها:

در این متغیر به صورت عدد است و تعداد رشته‌های هادی داخل کابل را بیان می‌کند. تعداد 2 رشته هادی در برق خانگی و در محیصنعتی از کابل‌های 4 و 5 رشته هم استفاده می‌شود.

• سطح مقطع هادی‌ها:

سطح مقطع نیز به صورت عدد است. سطح مقطع توان هر رشته سیم در درون کابل است و بر اساس قطر بر حسب (mm²) میلی‌متر‌مربع می‌باشد. اصولا همه رشته سیم‌های کابل سطح مقطع متفاوتی دارند. در این ‌حالت با استفاده از 2 عدد و علامت ضربدر میان آن‌ها به سطح مقطع رشته‌ها اشاره می‌کنند.

• شکل هندسی هادی‌ها:

سطح مقطع‌های متفاوت از جمله مقاطع گرد (دایره‌ای) و مثلثی ‌شکل دارند. در جدول نحوه و مفاهیم خواندن مشخصات کابل انواع آن بررسی شده ‌است.

• چند رشته کابل:

چند رشته بودن هادی‌ها در کابل به صورت حرف مشخص می‌شود که چند رشته بودن و یا مفتول بودن کابل را بیان می‌کند. چند رشته بودن هادی‌ها به سه دسته سیم مفتول، سیم نیمه‌افشان و سیم‌افشان تقسیم‌بندی می‌شوند. کابل افشان به عنوان سیم و کابل خشک، کابل نیمه‌افشان به عنوان کابل فشار ضعیف، سیم و کابل فشار قوی به عنوان کابل مخابرات و شبکه اشاره نمود.

• حداکثر مقدار ولتاژ اسمی کابل:

ولتاژ به‌صورت عدد نشان می‌دهد و نمی‌توان از کابل بیشتر و حداکثر تحمل ولتاژ، بر روی آن استفاده کرد.

انواع کابل برق

کابل‌ها انواع مختلفی دارند که در این‌جا، به یکی از آن‌ها یعنی طبقه بندی کابل‌ها بر اساس میزان سطح ولتاژ اشاره می‌شود.

نحوه خواندن مشخصات کابل برق در زمان خرید کابل بسیار به شما کمک می‌کند. هنگام خرید سیم و کابل به نمره سیم، جنس هادی، روکش کابل و میزان جریان عبوری توجه کنید؛ چون هر محصول از رنج جریان خاصی دارد و اگر جریان ورودی بیش از حد مجاز باشد، ممکن است باعث وقوع حادثه شود. نحوه خواندن کابل ها و همچنین نوع اتصالات کابل ها در مونتاژ تابلو برق بسیار تخصصی است.

مثال‌های کاربردی

مثال 1) اگر نوشته روی کابلی NYRY باشد، نحوه خواندن مشخصات کابل برق چگونه است؟
کابل با هادی از جنس مس، بدون شیلد یا غلاف، عایق داخلی (PVC) پرتودور و روکش خارجی PVC، بدون هادی حفاظتی است.

مثال 2) اگر بر روی کابلی بنویسد +16 RM 0.6/1KV 25×1 NA2XS2Y، مشخصات کابل به چه معناست؟
کابل با هادی از جنس آلومنیومی، جنس عایق از جنس پلی اتلین کراس XPLE، دارای هادی هم‌مرکز با حفاظ مسی، روکش خارجی از جنس پلی اتیلن PE و بدون هادی حفاظتی است. یک کابل تک رشته‌ای با سطح مقطع 25 میلی‌متر مربع و یک سیم نول با سطح مقطع 16 میلی‌متر مربع که به صورت گرد و چندرشته‌ای افشان است. ولتاژ کابل بین فاز و زمین 0.6 کیلو‌ولت و ولتاژ کابل بین دو فاز 1 کیلو‌ولت است.

مثال 3) کد روی کابل NYY-J 12×1.5 RE 0.6/1 KV  به چه معناست؟
یک کابل هادی مسی با عایق پرتودور (PVC) و روکش خارجی PVC و با هادی حفاظتی J که همان سیم ارت به رنگ زرد و سبز است. ۱۲ رشته هادی با سطح مقطع 1.5 میلی‌متر مربع به صورت گرد مفتولی تک رشته‌ای است. ولتاژ کابل بین فاز و زمین 0.6 کیلو‌ولت و ولتاژ کابل بین دو فاز 1 کیلو‌ولت است.

راه‌های ارتباطی نیک صنعت

• تماس با نیک صنعت: 87700210
• واحد فروش نیک صنعت: 09197872783
• واحد تعمیرات نیک صنعت: 09197872789
• ایمیل نیک صنعت: info@nicsanat.com
• آدرس شرکت: تهران، خیابان بهشتی، خیابان میرعماد، کوچه پیمانی (یازدهم)، پلاک 17