اینترلاک چیست؟

اینترلاک مکانیزم یا سیستمی است که تا شرایط خاصی برآورده نشود از انجام برخی فعالیت‌ها یا عملیات‌ها جلوگیری می‌کند. اینترلاک‌ها […]

اینترلاک مکانیزم یا سیستمی است که تا شرایط خاصی برآورده نشود از انجام برخی فعالیت‌ها یا عملیات‌ها جلوگیری می‌کند. اینترلاک‌ها به عنوان یک محافظ عمل می کنند که ایمنی و امنیت را در صنایع و برنامه‌های مختلف تضمین می‌کنند.
اینترلاک‌ها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند. از انواع مختلف اینترلاک می‌توان به اینترلاک‌های مکانیکی، الکتریکی، نرم‌افزاری و منطقی اشاره کرد.

انواع اینترلاک کدامند؟

اینترلاک‌های مکانیکی:

اینترلاک‌های مکانیکی از موانع فیزیکی، قفل‌ها، کلیدها یا اهرم‌ها برای جلوگیری از برخی حرکات یا عملیات‌ها استفاده می‌کنند. آنها معمولاً در سیستم‌های ایمنی ماشین‌آلات و تجهیزات یافت می‌شوند.

اینترلاک‌های الکتریکی:

اینترلاک‌های الکتریکی با سیگنال‌های الکتریکی، سوئیچ ها، رله‌ها یا مدارها برای کنترل جریان الکتریسیته یا فعال کردن عملکردهای خاص کار می‌کنند. آنها نقش مهمی در حفظ سیستم های الکتریکی ایمن و کنترل شده ایفا می کنند، مانند قطع کننده های مدار که برای جلوگیری از اضافه بار خاموش می شوند.

اینترلاک های منطقی:

اینترلاک‌های منطقی که به نام گیت‌های NOT نیز شناخته می شوند، اجزای اساسی در مدارهای منطق دیجیتال هستند. آنها یک سیگنال ورودی را می گیرند و مکمل آن را در خروجی تشکیل می‌دهند. به عبارت دیگر، اگر ورودی زیاد (1) باشد، خروجی کم (0) است و بالعکس. اینورترهای منطقی با نماد مثلثی که به یک دایره اشاره دارد نشان داده می شوند. آنها در ترکیب با سایر گیت‌های منطقی برای انجام عملیات پیچیده منطقی مانند AND، OR و XOR استفاده می‌شوند.
اینترلاک‌ها برای جلوگیری از حوادث، محافظت از تجهیزات، تنظیم دسترسی و حفظ یکپارچگی و یکنواختی عملیات‌های حیاتی استفاده می‌شوند. آنها در صنایع مختلف از جمله تولید، حمل و نقل، انرژی، ساخت و ساز و کنترل فرآیند استفاده می شوند. با تحمیل محدودیت‌ها و اعمال شرایط خاص، اینترلاک‌ها یک لایه کنترلی را فراهم می‌کنند و اطمینان می‌دهند که فرآیندها یا عملیات حیاتی تنها زمانی رخ می‌دهند که معیارهای از پیش تعیین‌شده برآورده شوند.

اینترلاک‌ها در کدام حوزه‌ها کاربرد دارند؟

اینترلاک‌ها نقش مهمی در حفظ ایمنی، امنیت و یکپارچگی عملیات‌ها در صنایع و کاربردهای مختلف دارند. توانایی آنها در جلوگیری از حوادث و کنترل دسترسی و اطمینان از پیروی های روش‌های مناسب، آنها را در طیف گسترده‌ای از تنظیمات ضروری می‌کند. در این بخش، صنایعی را که معمولاً در آنها از اینترلاک استفاده می‌شود، بررسی می‌کنیم:

تنظیمات صنعتی:

اینترلاک‌ها به طور گسترده در محیط های صنعتی برای محافظت از کارگران و تجهیزات استفاده می‌شوند. آنها در کارخانه‌های تولیدی، تاسیسات تولید برق، کارخانه‌های شیمیایی و پالایشگاه‌ها و غیره استفاده می‌شوند و اینترلاک در تابلو برق پالایشگاه‌ها بسیار کاربردی است. در این صنایع از دسترسی غیرمجاز به مناطق خطرناک جلوگیری می‌کند، از ترتیب غلط عملیات‌ها جلوگیری می‌کند و خطر حوادث ناشی از خطاهای انسانی یا نقص تجهیزات را کاهش می دهد.

سیستم‌های حمل و نقل:

اینترلاک‌ها در سیستم‌های حمل و نقل برای اطمینان از ایمنی عملیات‌ها استفاده می‌شوند. در راه‌آهن، سیستم‌های قفل‌کننده سیگنال‌ها وسوئیچ‌ها مسیرهای اشغال را کنترل می‌کنند تا از برخورد جلوگیری کنند و حرکت آرام قطارها را تسهیل کنند. در فرودگاه‌ها از اینترلاک‌ها برای امنیت، کنترل دسترسی به مناطق ممنوعه و مدیریت سیستم های جابجایی چمدان استفاده می کنند. آسانسورها نیز برای اطمینان از ایمنی سرنشینان و جلوگیری از تصادفات، از اینترلاک استفاده می‌کنند.

زیرساخت ساختمان:

اینترلاک‌ها برای افزایش ایمنی و امنیت زیرساخت های یکپارچه ساختمان‌ها هستند. سیستم‌های ایمنی آتش نشانی اغلب شامل قفل‌هایی هستند که به طور خودکار درهای آتش نشانی را می بندند، سیستم‌های اسپرینکلر را فعال می کنند یا تهویه را در مواقع اضطراری کنترل می‌کنند. سیستم‌های کنترل دسترسی از اینترلاک‌ها برای تنظیم ورود به ساختمان ها، مناطق پارکینگ یا مناطق خاص استفاده می کنند. علاوه بر این، اینترلاک‌ها در سیستم های مدیریت ساختمان برای هماهنگی و کنترل عملکردهای مختلف مانند روشنایی، HVAC و مدیریت انرژی استفاده می شوند.

زیرساخت های حیاتی:

اینترلاک‌ها در سیستم‌های زیرساختی حیاتی مانند تصفیه خانه‌های آب، شبکه‌های توزیع برق و تاسیسات مخابراتی به کار برده می‌شوند. آنها به حفظ ایمنی و یکپارچگی این سیستمها کمک می کنند و اطمینان می دهند که عملیات حیاتی به شیوه ای کنترل شده و هماهنگ انجام می شود. به عنوان مثال، اینترلاک ها ممکن است برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به تجهیزات حساس یا فعال کردن فعالیت های تعمیر و نگهداری و در عین حال به حداقل رساندن اختلالات استفاده شوند.
در هر یک از این حوزه‌ها اینترلاک‌ها به عنوان مکانیزم های ایمنی و کنترل ضروری عمل می‌کنند. با اقدامات مناسب، جلوگیری از دسترسی غیرمجاز و هماهنگ کردن عملیات، اینترلاک‌ها به طور قابل توجهی به حفظ ایمنی کمک می‌کنند.

ملاحظات و استانداردهای طراحی اینترلاک‌ها

طراحی سیستم‌های به هم پیوسته مستلزم بررسی دقیق عوامل مختلف برای اطمینان از ایمنی، هماهنگی و انطباق با استانداردهای صنعت است. در این بخش، ملاحظات و استانداردهای کلیدی طراحی را که هنگام استفاده از اینترلاک باید در نظر گرفته شوند را بررسی می کنیم:
ارزیابی ریسک:
قبل از طراحی یک سیستم درهم تنیده، انجام یک ارزیابی ریسک بسیار مهم است. این شامل شناسایی خطرات، ارزیابی شدت و احتمال آنها و تعیین اقدامات مناسب برای کاهش خطرات است. سیستم قفل‌کننده باید برای رسیدگی به خطرات شناسایی شده و جلوگیری از حوادث یا موقعیت‌های خطرناک طراحی شود.

یکپارچه سازی سیستم:

سیستم‌های به هم پیوسته اغلب نیاز به ادغام با زیرساخت های موجود و سیستم های کنترل دارند. در نظر گرفتن سازگاری و قابلیت همکاری تجهیزات برای اطمینان از یکپارچگی و ارتباط روان بین اجزای مختلف ضروری است. طرح باید یکپارچه باشد و ایمنی، امنیتی و کنترلی را فراهم کند تا مطمئن شویم عملیات‌ها با نظم و هماهنگی اجرا شود.

افزونگی و طراحی ایمن:

برای افزایش قابلیت اطمینان و ایمنی، سیستم های به هم پیوسته باید مکانیسم های Fail-Safeرا در خود جای دهند. Fail-Safeشامل ارائه تجهیزات یا سیستم‌های پشتیبان است که در صورت خرابی می‌توانند مسئولیت آن را بر عهده بگیرند. طراحی Fail-Safe تضمین می کند که در صورت خرابی یا نقص، اینترلاک‌ها به حالت پیشفرض در حالت ایمن قرار می گیرد. این اقدامات خطر آسیب‌دیدگی را به حداقل می‌رساند و به حفظ یکپارچگی عملیات کمک می‌کند.

عوامل انسانی:

باید به عوامل انسانی از جمله رابط کاربری، ارگونومی و سهولت استفاده توجه شود. سیستم های اینترلاک باید با رابط های واضح و شهودی طراحی شوند و اطلاعات و کنترل های لازم را برای درک و مدیریت موثر عملکردهای اینترلاک در اختیار اپراتورها قرار دهند. طراحی انسان محور قابلیت استفاده را افزایش داده و احتمال خطا را کاهش می‌دهد.

رعایت استانداردها:

انطباق با استانداردها و مقررات صنعت مربوطه هنگام طراحی سیستم‌های به هم پیوسته بسیار مهم است. این استانداردها ممکن است بسته به صنعت و کاربرد متفاوت باشد. به عنوان مثال می توان به ISO 14119 برای اینترلاک ایمنی ماشین آلات، IEC 61508 برای ایمنی در صنایع تبدیلی، یا استانداردهای خاص برای سیستم‌های سیگنالینگ راه‌آهن اشاره کرد. رعایت این استانداردها تضمین می‌کند که سیستم اینترلاک از الزامات ایمنی لازم برخوردار است.

تست و نگهداری:

طراحی باید شامل مقرراتی برای آزمایش و نگهداری سیستم قفل‌شونده باشد. آزمایش منظم تضمین می‌کند که اینترلاک ها همانطور که در نظر گرفته شده عمل می‌کنند و در طول زمان موثر باقی می‌مانند و دچار نقص و عیب نشوند. ادغامات تعمیر و نگهداری باید برای شناسایی و رسیدگی سریع به هر گونه مشکل، از جمله بازرسی، کالیبراسیون، و تعویض قطعات در صورت لزوم ایجاد شود.