تفاوت مدار فرمان و مدار قدرت (به زبان ساده)
براي آشنايي بيشتر با تفاوت مدار فرمان و مدار قدرت قصد داريم که شما را با اين دو مدار به […]
براي آشنايي بيشتر با تفاوت مدار فرمان و مدار قدرت قصد داريم که شما را با اين دو مدار به صورت جداگانه آشنا کرده و سپس تفاوت آنها را به صورت کامل توضيح دهيم. اين دو مدار حاوی دادههای مهمی براي تحليل دقيق نقشه برق است و به عبارت ديگر از ارکان مهم سيستمهای الکتريکی به حساب میآيند. مدارهای فرمان و مدار قدرت هر دو در کاربریهای مسکونی، اداری و صنعتی و توليدي بسيار پرکاربرد هستند.
مدار فرمان چيست؟
جهت راهاندازي و مديريت سيستمهای الکتريکي در مدارهای برق قدرت و برق صنعتی از مدار فرمان استفاده ميشود. مدارهاي فرمان از سه قسمت ورودي، پردازشگر و خروجی تشکيل شدهاند، اين سه قسمت بخش کنترل مدار فرمان است. بخش پردازش در مدار فرمان ميتواند از کنتاکت باز و بسته، تايمر، رلههايی چون mini plc و سيستمهايی مانند انواع پي ال سي ها و اچ ام اي ها تشکيل شده باشد. اولين قسمت از يک مدار فرمان ورودی آن است که يک مدار يا پروسه برحسب چه شرايطي فعاليت کند يا متوقف گردد.
مدار فرمان قسمتهاي مختلفی دارد مانند سوئيچ، تايمر، کنتاکتور، رله و سوئيچ ساده ضامندار. به همين دليل ميتوان گفت که مدار فرمان يکي از قسمتهاي مهم در مدار الکتريکي است که وظيفه صدور فرمانها و کنترل آنها را بر عهده دارد. از ديگر وظايف اين مدار روشن و خاموش کردن ماشينآلات، ايجاد زمانبندي ميان آنها و هماهنگي ماشينآلات و الکتروموتورهای موجود در آنها را نيز ميتوان نام برد.
اجزای مهم مدار فرمان
- تايمر
- کليد مينياتوري
- شستي يا پوش باتن
- فيوز
تايمر
يکي از اجزاي موجود در مدار فرمان، تايمر است که موجب کنترل مدار در بازههاي زماني مختلف ميشود. تايمرها نيز خود انواع مختلفي دارند، مانند تايمر الکترونيکي (بادي) و تايمر نيوماتيکي که تايمرهاي الکترونيکي نسبت به ديگر تايمرها بسيار پرکاربردتر هستند.
کليد مينياتوری
اين کليد جهت حفاظت از مدار در برابر خرابيهاي ناشی از اضافه بار و اتصال کوتاه کاربرد دارد. اين وسيله به نوعي قطع کننده است و موجب ايجاد حفاظت در مدارهاي فرمان و مدارهای قدرت ميشود.
شستی يا پوش باتن
اين قطعه نيز براي کنترل و مديريت دستگاه يا سيستمهاي عملياتی استفاده ميشود. بدنه قطعه نيز از متريال مقاوم فلزی يا پلاستيکی است، اين قطعه نيز انواع مختلفي مانند شستي استارت، شستي استاپ و شستي دوبل (استارت و استاپ) را شامل ميشود.
فيوز
فيوزها نيز جزو قطعات حفاظتی محسوب ميشوند که در دستگاههاي صنعتی و وسايل برقي موجب قطع اتصال در زمانهای افزايش جريان الکتريسيته ميگردند. به عبارتي ديگر اين قطعه موجب حفاظت از دستگاه و پيشگيري از ايجاد آتش سوزی در آنها ميشود.
کاربردهای مهم مدار فرمان
- هماهنگ سازي دستگاههای مختلف و ماشينهای الکتريکي
- ارسال هشدار براي اعلام وضعيت اضطراري
- کنترل و مديريت بار الکتريکي
- صرفه جويي در مصرف برق
- ايجاد محدوديت حرکتي از طريق سنسورها
مدار قدرت چيست؟
مدار قدرت از مدارهاي اصلی محسوب ميشود، اين مدار جريان الکتريکي را از طرف منبع تغذيه حرکت ميدهد و در نهايت به بار الکتريکي ميرساند، اين بار خود ميتواند موتور القايی سه فاز و يا يک لامپ کم مصرف باشد. مدار قدرت، مداري است که براي برقرساني استفاده ميشود، به بيانی ديگر مدار قدرت شامل تجهيزاتی میباشد که جريان برق را به طور مستقيم از خود عبور ميدهد. اين تجهيزات ميتوانند جريان برق را قطع و وصل نمايند و به عبارت سادهتر مدار قدرت وظيفه قطع و وصل جريان برق را دارد. امروزه تمام منابع تغذيهها مانند شارژرها، اينورترها و spu ها در ساختار خود از مدار قدرت استفاده کردهاند. ضمن اين که در صنايع جديدي چون انرژيهای نو و بهينهسازی سيستمهای قدرت نيز از مدارهای قدرت بهره گرفتهاند.
اجزای مهم مدار قدرت
- فيوز الکتريکي
- کليد حفاظت موتورهاي الکتريکي يا MPCB
- کنترل بار
- کليد حرارتی
فيوز الکتريکی
اين فيوز يک مدار الکتريکي است و جنس آن از مس است که با افزايش حرارت اين قطعه ذوب شده و اتصال را در مدار قطع میکند.
کليد حفاظت موتورهاي الکتريکي يا MPCB
يک محافظ است که از وسايل برقی محافظت ميکند و به طور خاص براي موتورهاي برقی استفاده ميشود. وظيقه اصلي اين کليد، گرفتن اندازه اختلاف ميان ولتاژهاي فاز است که در نتيجه شرايط ايمن و يا خطر را در سيستم تشخيص داده و در زمان وقوع خطا، سريعا موتور را جدا ميکند.
کنترل بار
اين قسمت نيز جهت حفاظت موتور در برابر جريانهای اضافی کاربرد دارد. به اين صورت که هر زمان در مدار اضافه بار وجود داشته باشد، جريان مدار را قطع خواهد کرد. کنتاکتورها نيز يک کليد کنترلکننده الکتريکی است که در درون مدار قدرت يا کنترل جهت کليدزني استفاده ميشود. تفاوت کنتاکتور و رله در اين است که کنتاکتور جهت آمپر استفاده شده و نسبت به رلهها نيز حفاظت بيشتر، اقتصاديتر و ايمنتر هستند.
کليد حرارتي
اين کليدها جزو زيرشاخههاي کليدهای حرارتی مغناطيسی قطع مدار هستند. ضمن اين که قابليت اضافه مخصوص حفاظت از موتورهاي الکتريکي را نيز دارند. جهت حفاظت از موتور الکتريکي در مقابل اضافه بار از کليدهای حرارتی استفاده میشود. ممکن است که حفاظت حرارتی با تاخير انجام شود، اما اين کار باعث شده که اگر موتور راهاندازی نشده باشد نيز از رسيدن جريان بيشتر به موتور جلوگيری کند.
کاربردهای مهم مدار قدرت
- شارژر موبايل و لب تاپ
- منبع تغذيه کامپيوتر و مانيتور
- سيستم قدرت ماشين لباسشويی
- محرکههايي که سرعت موتور القايی دارند
- پروژههاي مرتبط با انرژی و بهينهسازی سيستم قدرت
تفاوت مدار فرمان و مدار قدرت
مدار قدرت و مدار فرمان دو عضو بهم پيوسته محسوب میشوند که کاربردشان متفاوت است. از تفاوتهای مدار فرمان و مدار قدرت میتوان بيان کرد که تجهيزات مدار قدرت ولتاژ بالايی داشته اما تجهيزات موجود در مدار فرمان با ولتاژ جريان پايين هم ميتوانند کار کنند. مدارهاي فرمان در زمينه کنترل و مدارهاي قدرت در زمينه قطع و وصل جريان کاربرد دارند. مدار قدرت از سيم، کابل و شيشه تشکيل شده و سطح مقطع آن نيز بزرگ است در حالیکه مدار فرمان سيمهايی با سطح مقطع بسيار پايين دارد. مدارهای قدرت به شکل سه فاز طراحي شده ولي مدارهاي فرمان به صورت تک فاز AC و يا DC با ولتاژهاي گوناگون طراحي ميشوند. از نظر تعداد مسير نيز تعداد مسيرهاي موجود در مدار قدرت کمتر از تعداد مسيرهاي مدارهاي فرمان است. يک ديگر از تفاوتهاي اين دو مدار در اين است که عيب يابی در مدار قدرت نسبت به مدار فرمان بسيار سادهتر و سريعتر است. مدار فرمان بدون وجود مدار قدرت بدون کاربرد خواهد شد.
سخن پايانی و جمعبندی موضوع تفاوت مدار فرمان و قدرت
همانطور که گفته شد مدار فرمان و مدار قدرت از بخشهاي مهم در مدارهاي الکتريکي هستند. مدار قدرت باعث قطع و اتصال جريان برق در يک مدار ميشود اما مدار فرمان جهت فرمان و کنترل استفاده ميگردد. اين دو مدار به پيوسته هستند و وجودشان در مدارهاي الکتريکي بسيار ضروري است. بين دو مدار فرمان و مدار قدرت تفاوت هايي وجود دارد که در بخشهاي قبل عنوان کرديم. براي نمونه ميتوان گفت که مدار فرمان مسيرهاي زيادي دارد و عيب يابي در آن نيز نسبت به مدار قدرت کمي سختتر است. اطلاع از مشخصات و قابليتهاي اين دو فرمان به شما در تجزيه و تحليل بهتر نقشههاي برق کمک خواهد کرد.
راههای ارتباطی نیک صنعت:
- تماس با نیک صنعت: 87700210
- واحد فروش نیک صنعت: 09197872783
- واحد تعمیرات نیک صنعت: 09197872789
- ایمیل نیک صنعت: info@nicsanat.com
- آدرس شرکت: تهران، خیابان بهشتی، خیابان میرعماد، کوچه پیمانی (یازدهم)، پلاک 17
نظرات کاربران