در دنیای اتوماسیون صنعتی، تابلو برق‌ها را می‌توان یکی از پایه‌ای‌ترین و مهم‌ترین مراحل راه‌اندازی محیط‌های صنعتی و یا خانگی دانست. افرادی که به دنبال کار با چنین تجهیزات حساسی هستند، باید با آگاهی کامل از خطرات و اصول ایمنی قدم به این رشته بگذارند. طراحی و مونتاژ تابلو برق نیازمند رعایت قوانین و اصول مشخصی می‌باشد تا از تجهیزات مصرفی و بخصوص جان انسان‌ها حفاظت شود. در این مقاله به بررسی آیین نامه ایمنی تابلو برق ملی درخصوص دستورالعمل ایمنی تابلو برق‌ها می‌پردازیم.

آشنایی با تابلو برق‌ها

تابلو برق‌ها تجهیزاتی هستند که جهت کنترل و توزیع انرژی الکتریکی در کارگاه‌های صنعتی و بخش‌های تامین انرژی مناطق مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. تابلوها را می‌توان بستری جهت نصب و تنظیم تجیهزات الکتریکی دانست. همچنین با توجه به کاربردی که مورد نیاز است، می‌توان از انواع تابلو برق با ویژگی‌های مختلف استفاده نمود. هدف از استفاده این محفظه، فراهم نمودن امکان کنترل و حفاظت دقیق از تجهیزات و همچین تامین دستورالعمل‌های ایمنی سیستم می‌‎باشد.

دانلود آیین نامه ایمنی تابلو برق

آیین نامه ایمنی تابلو برق از مجموعه‌ای از قوانین و دستورالعمل‌های ایمنی تشکیل شده است. این مجموعه، موارد مختلفی در رابطه با تابلو برق را از جمله نحوه نصب، نکات ایمنی و غیره را شرح می‌دهد. در ادامه می‌توانید فصل‌های آیین نامه ایمنی تابلو برق ملی را دانلود کرده و از دستورالعمل‌ها آگاه شوید.

قسمت اول: قواعد عمومی

هدف از این آیین نامه، هماهنگ‌سازی کلیه قواعد و الزامات مربوط به ماهیت عمومی قابل کاربرد برای تابلو‌های وصل، قطع و فرمان فشار ضعیف می‌باشد. از طریق این مجموعه، می‌توان به یکنواختی در الزامات، تصدیق تابلو‌ها و یا عدم تصدیق توسط سایر قوانین دست یافت. تمامی الزامات مربوط به تابلو برق گفته شده در این مجموعه، همراه با موضوعات خاص و کاربردهای گسترده آن جمع آوری شده است.

لینک دانلود فایل قسمت 1 | قوائد عمومی

تاریخ تجدید نظر: سال 1400

قسمت دوم: تابلوهای قطع، وصل و فرمان قدرت

این مجموعه، ضوابط عمومی قسمت اول را تکمیل می‌کند و برخی ضوابط آن را کامل و حتی اصلاح می‌کند. به طوریکه برای تابلوهای قطع، وصل و فرمان قدرت معتبر می‌باشد. این مجموعه در مورد تمام تابلوهایی که به صورت تک مورد طراحی، ساخته و تصدیق می‌شوند، معتبر می‌باشد.

لینک دانلود فایل قسمت 2 | تابلوهای قدرت

تاریخ تجدید نظر: 1392

قسمت سوم: تابلوهای توزیع که توسط افراد عادی استفاده می‌شود

مجموعه قسمت سوم آیین نامه ایمنی تابلو برق، تمامی ضوابط گفته شده در قسمت اول (قواعد عمومی) را کامل و یا اصلاح می‌کند. هدف از تدوین این آیین نامه، تعیین الزامات مورد توجه در تابلوهای توزیع می‌باشد که توسط افراد عادی بکار گرفته می‌شود. توجه داشته باشید که این آیین نامه در مورد وسایل منفرد و اجزاء مستقل مانند کلیدهای قطع خودکار، کلید فیوزها، تجهیزات الکترونیکی و غیره که با استاندارد محصول مربوط به خود مطابقت دارند، معتبر نمی‌باشد.

لینک دانلود فایل قسمت 3 | تابلوهای برق توزیع

تاریخ تجدید نظر: 1392

قسمت چهارم: الزامات ویژه تابلوهای مخصوص داخل کارگاه‌های ساختمانی

این قسمت از آیین نامه ایمنی تابلو برق‌ها جهت تعیین الزامات درمورد تابلوهای مخصوص کارگاه‌های ساختمانی تدوین شده است. در این مجموعه استفاده از حروف اختصاری ACS برای یک تابلو قطع، وصل و فرمان فشار ضعیف که در کارگاه‌ استفاده می‌شود، در نظر گرفته شده است. توجه داشته باشید که این مجموعه در مورد وسایل بطور منفرد مانند راه‌اندازهای موتور، کلید فیوزها، تجهیزات الکترونیکی و غیره که با استاندارد محصول مربوط به خود مطابقت دارند، معتبر نیست.

لینک دانلود فایل قسمت 4 | تابلوهای برق کارگاه ساختمانی

تاریخ تجدید نظر: 1392

قسمت پنجم: تابلوهای توزیع برق در شبکه‌های عمومی

هدف از تدوین مجموعه پنجم آیین نامه ایمنی تابلو برق‌ها، ارائه تعاریف و تعیین شرایط بهره‌برداری، الزامات ساختمان، ویژگی‌های فنی و آزمون‌ها برای PENDAs می‌باشد. ممکن است شبکه به آزمون‌هایی در سطوح بالاتری نیاز داشته باشد. PENDAs را می‌تواند شامل وسایل فرمان و سیگنالینگ مرتبط با توزیع انرژی الکتریکی باشد. این دستورالعمل‌ها برای همه PENDAs کاربرد دارد، چه برای یکبار طراحی و ساخته شود و یا به طور انبوه ساخته شود.

لینک دانلود فایل قسمت 5 | تابلوهای توزیع شبکه عمومی

تاریخ تجدید نظر: 1395

قسمت ششم: سیستم‌های مجرای باس‌بار(باس‌وی‌ها)

هدف از تدوین این بخش از آیین نامه، ارائه تعاریف و تعیین شرایط بهره‌برداری، الزامات ساختمانی، مشخصات فنی و الزامات مربوط به تصدیق سیستم‌های مجرای باس‌بار فشار ضعیف می‌باشد. در این مجموعه، حروف اختصاری BTS به سیستم مجرای باس‌بار اشاره دارد. همچنین در مورد تمام BTSهایی که به صورت تک مورد طراحی، ساخته و تصدیق می‎‌شوند و یا به تعداد زیاد بطور کامل استاندارد شده و ساخته می‌شوند، معتبر می‌باشد.

لینک دانلود فایل قسمت 6 | سیستمهای مجرای باس‌بار

تاریخ تجدید نظر: 1392

قسمت هفتم: تابلوهای مخصوص کاربردهای خاص

این بخش از آیین نامه ایمنی تابلو برق، مقرارت عمومی ارائه شده در بخش اول را طوری تغییر می‌دهد که بتوان آن‌ها را برای تابلوهای مخصوص کاربردهای خاص مانند اسکله‌ها، اردوگاه‌ها، بازار و ایستگاه‌های شارژ وسایل نقلیه برقی، مورد استفاده قرار بگیرند.

لینک دانلود فایل قسمت 7 | تابلوهای خاص

تاریخ تجدید نظر: 1400

علائم ایمنی تابلو برق و اهمیت آن

جهت پیشگیری از حوادث، حفاظت از افراد و تجهیزات مصرفی و همچنین رعایت استاندارهای ایمنی، نصب و توجه به علائم ایمنی تابلو برق‌ها بسیار مهم می‌باشد. این هشدار و علائم‌ها، اطلاعات ضروری مورد نیاز را با استفاده از زبان بصری ساده و مطابق مقررات ملی و بین‌المللی به متخصصان این حوزه منتقل می‌کند. دسته‌بندی رنگی و شکلی علائم ایمنی تابلو برق، با هدف افزایش سرعت واکنش، درک ساده‌تر، و کاهش خطرات عملیاتی طراحی شده و یکی از الزامات مهم استانداردهای ایمنی در طراحی تابلوهای الکتریکی به‌شمار می‌رود. به صورت کلی، دسته‌بندی علائم ایمنی مورد استفاده در تابلو برق‌ها به شکل زیر خواهد بود.

علامت ممنوعیت
علامت الزامی
علامت اطلاعات
علامت خطر
علامت اظطراری

علائم هشدار (Warning)

این علائم، به شکل مثلث و با رنگ زرد با حاشیه مشکی مشخص می‌شود و به جهت هشدار درباره خطرات احتمالی، پیامی در آن مشخص می‌شود.

علائم ممنوعیت (Prohibition)

علائم ممنوعیت به شکل دایره‌ای سفید رنگ با حاشیه و خط مورب قرمز شناخته می‌شود. این نوع علائم به جهت ممنوعیت انجام کار خاصی استفاده می‌شوند.

علائم الزام‌آور (Mandatory)

زمانیکه در مرحله‌ای و یا منطقه‌ای نیاز به رعایت الزاماتی جهت رعایت ایمنی باشد از این نوع علائم استفاده می‌شود. این نمادها به شکل دایره ساده و رنگ آبی نمایش داده می‌شوند.

علائم اطلاعاتی (Information)

جهت ارائه اطلاعات و یا راهنما در تابلوبرق‌ها، از مستطیل و یا دایره‌ای سبز و یا آبی روشن استفاده می‌نمایند.

علائم اضطراری (Emergency)

محیط‌های که تابلو برق استفاده می‌کنند، جهت نشان دادن مسیر خروج و یا اقدامات اضطراری، از علائمی در مستطیلی سبز رنگ استفاده می‌کنند.

الزام رعایت آیین نامه ایمنی تابلو برق

نصب علائم ایمنی بر روی تابلوهای برق نه تنها یک الزام قانونی مطابق با آیین نامه‌های ایمنی ملی می‌باشد. بلکه نقش کلیدی در ایمن‌سازی محیط در زمان‌های کاری، نگهداری و تعمیر تابلو برق‌ها ایفا می‌کند. نمایش علائمی مانند خطر برق گرفتگی و غیره، باعث می‌شود که تکنسین‌ها در زمان سرویس و یا عیب‌یابی تابلو، با آگاهی کامل از خطرات، اقدامات احتیاطی را رعایت نمایند. این نشانه‌گذاری‌ها، به‌ویژه در شرایط اضطراری یا هنگام کار روی سیستم‌های فعال، از بروز خطاهای انسانی و حوادث الکتریکی جدی جلوگیری می‌کنند و به افزایش طول عمر مفید تجهیزات و کاهش هزینه‌های تعمیر نیز کمک می‌نمایند.

راه‌های ارتباطی نیک صنعت