مفاهیم دسیمال، باینری، هگزا دسیمال، اکتال و BCD

دراین مقاله آموزش مبنای اعداد و کاربرد آن ها در PLC دلتا را به‌صورت کامل بیان می‌کنیم و همپنین نحوه تبدیل مبنا دسیمال به باینری و برعکس و همچنین نحوه تبدیل مبنا هگزا دسیمال به باینری و برعکس آن را بررسی می‌کنیم.

مبنا دسیمال (decimal)

مبنا دسیمال به آن مبنا ده دهی یا مبنا ده می‌گویند. اعداد در این مبنا دارای 10 رقم معنی‌دار 0، 1، 2 و … و 9 هستند. برای مثال عدد 387، این عدد در مبنا دسیمال است. هر كدام از ارقام این عدد مضربی از عدد 10 است و به‌طور روزمره از آن استفاده می‌شود.
مبنا دسیمال (decimal)
در نمایش اعداد در مبنا ده، ارقام به ترتیب از سمت راست به چپ یکان، دهگان، صدگان و … نامیده می‌شوند که ارزش هر رقم را بیان می­‌کند. به‌طور مثال عدد 387 شامل سه بسته صدتایی، 8 بسته ده­‌تایی و 7 یکان است.

مبنا باینری (binary)

اعداد دسیمال اولین اعدادی هستند که به دلیل گسترش ریاضیات اختراع شدند. با توسعه سیستم‌های دیجیتال؛ از آنجا كه اساس كار رایانه‌ها و دستگاه‌های میكروپروسسوری مانند پی ال سی به‌صورت مبنا است كه به آن مبنای باینری یا دودویی می‌گویند. در این مبنا، كلیه اعداد به‌صورت صفر و یک بیان می‌شوند. مطابق استانداردهای بین المللی، هرعدد دسیمال در مبنا باینری، از تعدادی صفر و یک تشكیل می‌شود. یكی از روش‌های محاسبه مبنا باینری اعداد دسیمال، استفاده از تقسیم‌های متوالی است.

مبنا هگزادسیمال (hexadecimal)

هر عدد دسیمال در یک سیستم باینری از تعدادی صفر و یک تشكیل می‌شود. اگر عدد دسیمال ما بزرگ شود، عدد باینری معادل آن بسیار طولانی خواهد بود. این تعداد صفر و یک مشكل‌ساز خواهد بود و میزان خطا را افزایش می‌دهد. یكی از روش‌های ساده سازی اعداد باینری استفاده از مبنا هگزا دسیمال است که به آن مبنا هگز یا مبنای 16 می‌گویند. دراین مبنا، بیت‌های صفر و یک را به‌صورت دسته‌های 4 تایی مرتب می‌كنند. در مبنا هگز یا 16 هر 4 بیت، حداقل صفر و حداكثر 15 است كه 16 حالت مختلف خواهد بود.
این مبنا در سیستم‌های کامپیوتری و plcها بسیار پرکاربرد است. برای نمایش اعداد در مبنا هگزا دسیمال، از 16 کاراکتر استفاده می‌شود. اعداد 0 تا 9 که به‌صورت دسیمال است و اعداد 10 تا 15 را با حروف E ،D ،C ،B ،A و F نشان می‌دهند. برای تبدیل اعداد دسیمال به هگز از تقسیم‌های متوالی می‌توان استفاده کرد.

مبنا اکتال (Octal)

در این مبنا بیت‌های باینری به‌صورت دسته‌های 3 بیتی مرتب می‌شوند، از آن‌جا که 3 بیت، حداکثر 8 حالت مختلف دارد که به آن مبنا 8 می‌گویند. در این صورت اعداد حداقل 0 تا حداکثر 7 در 3 بیت وجود دارد و برای اعداد بزرگتر نیاز به بیت‌های اضافی دارد. کامپیوترهای جدید مانند سیستم 16، 32 و 64 بیتی، اطلاعات را به‌صورت بایت دسته‌بندی می‌کنند و از طرفی عدم سازگاری سیستم اکتال با سیستم‌های جدید، کاربرد سیستم‌های اکتال را محدود کرده است.

مبنا BCD

این مبنا در واقع دسیمال له باینری تبدیل شده است. در سیستم دسیمال اعداد 0 تا 9 هستند که برای نمایش این اعداد در سیستم باینری نیاز به 4 بیت دارد. در 4 بیت اعداد 0 تا 15 قابل نمایش هستند اما در سیستم BCD فقط تا عدد 9 قابل نمایش است. مبنا BCD در نمایشگرهای 7segment استفاده می‌شود. به‌طور مثال عدد 10 در مبنا هگز متفاوت است. برای نمایش یک عدد در یک مبنا خاص به‌صورت زیر عمل می‌کند. به‌طور مثال عدد 10 در مبنا هگز را به‌صورت 10H ،1016 و H10 نشان می‌دهند. جدول زیر مبنا دسیمال، باینری، اکتال، هگزادسیمال و BCD اعداد را نشان می‌دهد. با مشاهده در جدول، تفاوت اعداد در مبنا مختلف معلوم می‌شود.
BCD اعداد
دسیمال
BCD
به جدول بالا دقت کنید متوجه می‌شوید که مقادیر باینری در مبناهای دیگر باهم متفاوت است. آموزش مبنای اعداد و کاربرد آن ها در PLC دلتا بسیار آموزش مهم و ضروری است. برای یادگیری PLC دلتا و آشنایی با نحوه برنامه‌نویسی دستگاه PLC می‌توانید در کلاس‌های آموزش PLC دلتا گروه فنی مهندسی نیک صنعت شرکت کنید. با استفاده از دوره‌های حضوری و تخصصی ما می‌توانید از صفر شروع به یادگیری کنید.

الگوریتم تبدیل دسیمال به باینری

به‌طور مثال عدد 87 دسیمال را به مبنا باینری تبدیل شود: 2(1010111) = 10(87)

مبنای باينری (binary)

تبدیل باینری به دسیمال

الگوریتم تبدیل باینری به دسیمال

الگوریتم تبدیل دسیمال به هگزالگوریتم تبدیل دسیمال به هگز

الگوریتم تبدیل هگز به دسیمالالگوریتم تبدیل هگز به دسیمال

سیگنال چیست؟

سیگنال برای انتقال یک پیام استفاده می‌شود. در واقع سیگنال الکتریکی یک جریان الکتریکی یا الکترومغناطیسی است که برای انتقال اطلاعات از یک سیستم به سیستم دیگر استفاده می‌شود. در ادامه تفاوت سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال به‌طور کامل توضیح می‌دهیم.

سیگنال دیجیتال چیست؟

سیگنال دیجیتال یک سیگنال گسسته است و تنها میزان مشخصی از اطلاعات را می‌تواند حمل کند و مقدار زمانی و حجم آن نیز مهم است. همچنین سیگنال‌های دیجیتال شامل دو حالت صفر و یک می‌شود. به عبارتی دیگر، صفر منطقی و یک منطقی نیز گفته می‌شود. در پی ال سی دلتا خروجی‌ها را با و ورودی‌ها را با نمایش می‌دهد و سیستم این ورودی و خروجی‌ها به صورت Octal شماره گذاری می‌کند. سیگنال از تجهیزاتی مانند کلیدها و پوش‌باتِن‌ها و انواع سنسورهای دیجیتال از قبیل لیمیت سوئیچ، سنسور نوری و … دریافت می‌شود. برای دریافت خدمات برنامه نویسی PLC می‌توانید با مهندسان فنی ما در ارتباط باشید.
سیگنال دیجیتال

سیگنال آنالوگ چیست؟

سیگنال پیوسته ای که می‌تواند مقادیری متفاوت بین بازه تا 100% را به خود اختصاص دهد. کاربرد این سیگنال‌ها در سنسورهایی برای اندازه‌گیری کمیت‌های فیزیکی با ماهیت پیوسته (دما، ارتفاع، فشار، فلو و …) است. سیگنال‌های آنالوگ استاندارد شامل سیگنال 4–20 میلی آمپر و سیگنال 0–10 ولت DC می‌شوند. علاوه بر آن دارای سیگنال اهمی هستند که به‌طور مثال سنسور P100 برای اندازه‌گیری دما به کار می‌رود اما خروجی آن اهمی است.

سیگنال آنالوگ

مجموعه نیک صنعت با بیش از ده سال سابقه در زمینه فروش تجهیزات و دستگاه‌های مختلف مربوط به اتوماسیون صنعتی همراه مشتریان گرامی است. جهت مشاوره و دریافت لیست قیمت PLC دلتا با کارشناسان فروش نیک صنعت تماس بگیرید.