سافت استارتر چیست و عملکرد راه انداز نرم چگونه است؟

آیا این سوال ذهن شما را درگیر کرده است که آیا روش جایگزینی برای راه اندازی موتور وجود دارد؟ بله […]

راهنمای مطالعه

سافت استارتر چیست؟
استفاده از سافت استارتر چه مزایایی دارد؟
کارکرد و عملکرد سافت استارتر چگونه است؟
نصب سافت استارتر چگونه اجرا می‌شود؟
بیشترین کاربرد سافت استارتر در کدام پروژه‌ها است؟
جمع بندی درباره عملکرد سافت استارتر
راه‌های ارتباطی نیک صنعت

آیا این سوال ذهن شما را درگیر کرده است که آیا روش جایگزینی برای راه اندازی موتور وجود دارد؟ بله یکی از روش‌های جایگزین برای راه اندازی موتور همان سافت استارتر یا راه اندازی نرم است. soft start (سافت استارتر) برای پیشگیری از جریان هجومی به الکتروموتور کاربرد دارد. با اتصال سافت استارتر به الکتروموتور می‌توان موتور الگتریکی را به‌صورت کاملا نرم راه اندازی کرد.

سافت استارتر چیست؟

همان طور که می‌دانید امکان راه اندازی الکتروموتور با توان‌های بالاتر و همچنین اندازه‌های بزرگتر به‌صورت مستقیم وجود ندارد. علت این است که جریان راه اندازی الکتروموتور چند برابر جریان نامی موتور می‌شود؛ بنابراین باید از روش‌های مختلفی مانند سافت استارتر، اینورتر و ستاره مثلث استفاده کنیم. در ادامه این مقاله به مزایا و معایب سافت استارتر، انواع مختلف Soft Starter، نحوه نصب راه انداز نرم و عملکرد آن می‌پردازیم. با ما تا انتها این مقاله همراه باشید.

استفاده از سافت استارتر چه مزایایی دارد؟

سافت استارتر مزایا زیادی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.

Start و Stop دستگاه بدون ضربه
قابلیت تنظیم ولتاژ راه اندازی سافت استارتر
توانایی تغییر و تنظیم زمان لازم برای روشن شدن الکتروموتور
قابلیت تغییر زمان قطع کردن الکتروموتور
کاهش خطرات ناشی از افزایش ناگهانی برق در مدارات
حذف گشتاور لحظه‌ای و جریان هجومی در زمان راه اندازی
کاهش خرابی و هزیته‌های تعمیر سافت استارتر
افزایش میزان طول عمر الکتروموتور
کاهش اندازه و سایز کابل‌ها
دارای کمترین ابعاد و مناسب برای فضاهای کوچک
دارای شتاب دهی و شتاب گیری نرم (تنظیم شتاب)
کاهش فشار بر روی شفت الکتروموتور
جلوگیری از نوسانات برق
افزایش راندمان و بازدهی سیستم
کاهش تنش مکانیکی و الکتریکی موتور
پیشگیری از بروز جریان بیش از حد و اضافه ولتاژ
صرفه جویی در مصرف انرژی برق

از معایب سافت استارتر می‌توان به این موضوع اشاره کرد که نمی‌توان سرعت و فرکانس الکتروموتور را با این دستگاه تغییر داد و نمی‌توان گشتاور و توان موتور را تغییر داد. از دیگر معایب سافت استارتر می‌توان به کاهش گشتاور موتور و گرما بیش از حد هیت سینک آن اشاره کرد. اگر در پروژه خود نیاز به تغییر فرکانس و گشتاور موتور دارید، بهتر است از اینورتر (درایو) برای راه اندازی موتور الکتریکی استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه عملکرد اینورتر می‌توانید مطالب بیشتری را مطالعه کنید.

کارکرد و عملکرد سافت استارتر چگونه است؟

نحوه کارکرد سافت استارتر به گونه‌ای است که از ایجاد جریان هجومی به الکتروموتور پیشگیری می‌کند. ساختار راه اندازی نرم یا سافت استارتر به‌گونه‌ای است که وظیفه حفاظت از موتور الکتریکی در برابر افت ولتاژ و اضافه جریان را دارد. سافت استارتر در دو مدل تک فاز و سه فاز تولید می‌شود. راه انداز نرم از نظر عملکرد دارای چهار نوع مکانیکی و الکتریکی، آنالوگ و دیجیتال است که در ادامه هر کدام از آن‌ها را به‌صورت مفصل توضیح می‌دهیم.

سافت استارتر مکانیکی

سافت استارتر مکانیکی بیشتر مبتنی‌بر تجهیزات مکانیکی و فیزیکی است و کمتر متکی به جریان الکتریکی می‌باشد. راه اندازی نرم مکانیکی از انرژی مغناطیسی و سیالات برای کاهش گشتاور در موتور استفاده می‌کند.

سافت استارتر الکتریکی

سافت استارتر الکتریکی نحوه اتصالات الکتروموتور را در مدارات الکتریکی تغییر می‌دهد. راه انداز نرم الکتریکی به‌صورت موقت جریان یا ولتاژ ورودی را کاهش می‌دهد تا گشتاور موتور کاهش یابد. هر سافت استارتر الکتریکی از چندین قسمت و بخش مختلف مانند هیت سینک، بدنه، فن، برد الکترونیک، مدار کنترل کننده، مدار منطقی و 6 عددد تریستور (SCR) تشکیل شده است.

در این راه انداز نرم الکتریکی، از تریستور قطعه‌ای یکسوکننده (SCR) استفاده شده است که می‌تواند ولتاژ را کنترل کند. تریستور SCR دارای دو حالت روشن (ON) و خاموش (OFF) است. تریستور در حالت روشن، جریان الکتریکی را عبور می‌دهد و تریستور در حالت خاموش، جریان را کنترل می‌کند. برای هر فاز در سافت استارتر، دو تا تریستور به‌صورت پارالل یا موازی و در دو جهت متفاوت متصل هستند که باعث کنترل جریان در جهت‌های مختلف شود.

سافت استارتر آنالوگ

راه انداز نرم آنالوگ فاقد صفحه نمایش دیجیتال است و با نام سافت استارتر آنالوگ شناخته می‌شود. قابلیت‌ها و امکانات محدودتری نسبت به سافت استارتر دیجیتال است و وضعیت عملکرد و نمایش خطاها را با لامپ LED نمایش می‌دهد.

سافت استارتر دیجیتال

سافت استارتر دیجیتال دارای یک صفحه نمایش است که می‌توان از این طریق پارامترهای مختلف مانند دما، جریان، زمان (تاریخ و ساعت) راه اندازی، توان و روش راه اندازی را تنظیم و مشاهده کرد. با سافت استارتر دیجیتال می‌توان اطلاعات آخرین Start و نحوه راه اندازی موتور را نیز تعیین کرد و با برخی از برندهای سافت استارتر دیجیتال می‌توان به‌صورت همزمان، چند الکتروموتور را راه اندازی کرد.

نصب سافت استارتر چگونه اجرا می‌شود؟

نصب سافت استارتر مانند کنتاکتور دارای سیم کشی فرمان و قدرت است که سه عدد ورودی و خروجی دارد. سه خروجی سافت استارتر به الکتروموتور متصل می‌شود. سافت استارتر نیاز به یک برق جداگانه یعنی فاز و نول دارد و برخلاف درایو که برق خود را از منبع تغذیه تامین می‌کند. البته روش‌های نگهداری وهزینه تعمیر درایو در مقایسه با تعمیرات سافت استارتر بیشتر است. برای اتصال سافت استارتر به الکتروموتور می‌توان از دو روش اتصال مثلث داخلی و خطی استفاده کرد.

استفاده از اتصال مدار خطی سافت استارتر می‌تواند هزینه سیم کشی را کمتر کند و اگر در مدت زمان طولانی سافت استارتر یه الکتروموتور متصل باشد، این نوع اتصال بهتر است. فقط در اتصالات مدار خطی می‌توان عملکرد مقاومت ترمز را سنجید. سیم کشی اتصال مثلث داخلی نسبت به سیم کشی اتصال خطی پیچیدگی بیشتری را دارد. در اتصال مدار مثلث داخلی باید ولتاژ خط با ولتاژ نامی موتور مطابقت داشته باشد و نمی‌توان از ولتاژ 690 ولت در اتصال مدار مثلث داخلی استفاده کرد.

بیشترین کاربرد سافت استارتر در کدام پروژه‌ها است؟

کاربری سافت استارتر شامل موارد مختلفی مانند کمپرسور، پمپ، فن، میکسر، همزن‌ها، نوار نقاله (کانوایر)، سانترفیوژ، سنگ شکن، آسیاب و … می‌شود.

جمع بندی درباره عملکرد سافت استارتر

در این مقاله به بررسی چگونگی کارکرد و عملکرد سافت استارتر پرداختیم و برای کنترل جریان الکتریکی هجومی موتورهای الکتریکی از soft start استفاده می‌شود. مزایا و معایب سافت استارتر را بیان کردیم تا با توجه به نیاز پروژه انتخاب درستی داشته باشید. نحوه نصب سافت استارتر را به‌صورت کامل بیان شد و در صورتی به مشکل بر خوردید؛ با کارشناسان فنی نیک صنعت تماس بگیرید.