ترانسمیتر چیست؟ نحوه اتصال ترنسمیتر به انواع پی ال سی
در این مقاله قصد داریم درباره انواع ترانسمیتر Transmitter، نوع کارکرد آن و نحوه اتصال این ابزار به انواع PLC […]
ترانسمیتر چیست؟
به طور کلی ترانسمیتر Transmitter صنعتی ابزاری است که برای اندازه گیری پارامترهای گوناگون مانند دما، فشار، رطوبت، سطح مایعات، فلو، گازهای محیطی و… استفاده می‌شود.
از پرکاربردترین و مهم‌‌‌ترین ترنسمیتر هایی که در صنعت استفاده می‌شود، می‌توان به ترنسمیتر دما، فشار، رطوبت، اندازه‌گیری سطح، وزن و گاز اشاره کرد، که در تصاویر زیر چند نمونه از این ابزارها را مشاهده می‌کنید. همچنین به بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.
ترانسمیتر فشار یا پرشر ترانسمیتر چیست؟
ترنسمیتر فشار جزء ابزارهای اساسی و مهم در کاربری‌ها و صنایع گوناگون می‌باشد که به منظور سنجش و اندازه گیری دقیق فشار، اختلاف فشار و همچنین انتقال اطلاعات فشار به سیستم کنترل یا همان نمایشگرها استفاده می‌شود. این ابزارها به وسیله سنسور فشار به ثبت وضعیت فشار در محیط می‌پردازد و آن را به سیگنال الکترونیکی مبدل می‌کند. از این ترنسمیتر در صنایع زیر استفاده می‌شود.
- صنایع نفت و گاز
- صنایع دارویی و غذا
- صنعت ساخت خودرو
- نیروگاه تولید انرژی
ترنسمیتر دما چیست؟
ترنسمیتر دما یا همان Temperature Transmitter ابزاری است که دمای محیط یا پروسه مشخص را اندازه گیری می‌کند و به سیگنالی استاندارد مبدل می‌نماید. این نوع سیگنال به سیستم کنترل پی ال سی یا DCS ارسال می‌گردد. این ابزار از سنسورهایی چون ترموکوپل، RTD برای سنجش استفاده می‌کند. انواع مختلف ترنسمیتر دما شامل دیجیتال و آنالوگ است.
ترنسمیتر رطوبت چیست؟
این ابزار توسط سنسور می‌تواند به اندازه گیری رطوبت و دما بپردازد. ترانسمیتر Transmitter رطوبت مقدارهای سنجش و اندازه گیری را برای کنترل و نظارت به PLC یا همان اتاق کنترل می‌فرستد. این ابزار در کاربری‌هایی چون صنایع غذایی، کشاورزی، اتوماسیون صنعتی و… که نیازمند سنجش رطوبت و تبدیل کردن خروجی اندازه گیری شده به متغیر مورد نظر است، کارایی دارد. استفاده از پی ال سی برای کنترل مقدار رطوبت محاسبه شده اهمیت زیادی دارد. آشنایی با ساختار پی ال سی و یادگیری کار با این دستگاه نیاز به گذراندن آموزش PLC به‌صورت تخصصی دارد که برای بهره‌مندی از این دوره آموزشی کاربردی می‌توانید، در کلاس‌های اساتید مجرب و متخصص ما در نیک صنعت شرکت کنید. جهت اطلاع از شرایط دوره با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
ترنسمیتر جریان چیست و انواع آن کدام است؟
ترانسمیتر فلو یا همان جریان سیالات، وظیفه اندازه گیری جریان مایعات در سیستم صنعتی را برعهده دارد. از این ابزار برای نشان دادن و همچنین کنترل شاخصه‌های گوناگون مایعات، پروفیل جریان و دامنه جریان نیز استفاده می‌شود. انواع ترنسمیتر جریان شامل موارد زیر است.
- توربینی: این ابزار به منظور اندازه گیری و سنجش جریان مواد از طریق چرخش و حرکت توربین مورد استفاده است. جریان موجب چرخیدن و گردش توربین می‌شود و حسگرها این چرخش را شناسایی کرده و میزان جریان را نشان می‌دهند.
- کوریولیس: از این تجهیز برای سنجش و محاسبه جریان مواد با استفاده از اصل انحراف نیرو کوریولیس برای جریان استفاده می‌کنند. این نیرو از طریق سنسور شناسایی می‌شود و قادر به نمایش جریان است.
- فلو ورتکس: کاربرد این ابزار در محاسبه جریان مواد توسط چرخش ورتکس در جریان است. ورتکس شکل گرفته از طریق سنسور تشخیص داده می‌شود و مقدار آن را نمایش می‌دهد.
- مغناطیسی: از این تجهیز به منظور سنجش جریان مواد مغناطیس چون گاز، مواد شیمیایی، روغن و آب استفاده می‌شود. که با تغییرات میدان مغناطیسی با جریان به اندازه گیری آن می‌پردازد.
ترنسمیتر وزن یا لودسل چیست؟
این ابزار نوعی سنسور الکتریکی به حساب می‌آید که برای سنجش و اندازه گیری نیرو وزن طراحی و تولید می‌شود. با وارد شدن نیرو به این ابزار، سیگنال الکتریکی ضعیفی، در حدود چند میلی ولت بر روی سیم خروجی اعمال می‌شود و توسط آن می‌توان وزن مورد نظر را اندازه گرفت.
استفاده از ترنسمیتر Transmitter چه مزایایی دارد؟
در ابتدای مقاله بررسی کردیم که Transmitter چیست و انواع آن را شرح دادیم، حال می‌خواهیم مزیت‌های کاربردی این ابزار صنعتی را بیان نماییم.
- قابلیت اتصال به PC، PLC و HMI
- کاهش سیم کشی
- داشتن خروجی‌های جریان و ولتاژ
- اندازه و ابعاد کوچک
- حساسیت بالا
- پاسخگویی سریع
- وزن کم
- انعطاف پذیری بالا
تفاوت ترنسمیتر Transmitter و ترنسدیوسر Transducer چیست؟
تفاوت فرستنده Transmitter و مبدل Transducer در تقویت سیگنال نهایی است. به این صورت که ترنسمیتر بعد از تبدیل کمیت فیزیکی به الکتریکی استاندارد، سیگنال را تقویت و برای تجهیزاتی که در فاصله دورتر قرار گرفته است، ارسال می‌کند. اما ترنسدیوسر تنها قادر است کمیت اندازه گیری شده را به سیگنال الکتریکی استاندارد مبدل کند. در شکل زیر چند نمونه ترنسدیوسر را مشاهده می‌کنید. ترنسمیتر کاربرد و استفاده بسیار زیادی در صنعت دارند و در صنایع مختلفی همانند صنایع گاز، نفت، پتروشیمی، پالایشگاه، داروسازی، صنایع غذایی و هر سیستمی که نیاز به اتوماسیون صنعتی دارد، استفاده می‌شوند.
ترنسمیتر فشار به طور گسترده برای اندازه گیری فشار سطح استفاده می‌شوند، اما ترنسمیتر های اندازه گیری جریان فلو یا جریان سیالات از رایج‌ترین کاربردهای ترنسمیترهای فشار است.
سیگنال‌های استاندارد به دو دسته ولتاژی و جریانی تقسیم می‌شوند، سیگنال‌های ولتاژی در بازه 0 تا 10 ولت (0~10v) و 1 تا 5 ولت (1~5v) و سیگنال‌های جریانی در بازه 0 تا 20 میلی آمپر (0~20mA) یا 4 تا 20 میلی آمپر (4~20mA) قرار گرفته‌اند. اما در صنعت بیشتر از ترنسمیتری که دارای خروجی 4 تا 20 میلی‌آمپر است، استفاده می‌شود. دلیل استفاده از این خروجی این مورد است که در خروجی‌های 0 تا 20 میلی آمپر با قطع شدن سیم‌ها به هر دلیلی، (که یکی از بزرگترین مشکلات در تابلوهای برق است) خروجی را صفر نمایش داده و کنترلر متوجه قطعی سیم نمی‌شود. بنابراین از ترنسمیتر هایی با خروجی 4 تا 20 میلی‌آمپر استفاده می‌شود که در هنگام قطعی سیم در تابلوها به هر دلیلی، خروجی حدود 5/3 میلی‌آمپر می‌شود، که قابل تشخیص است.
برای مثال، سنسور دمایی از نوع مقاومتی یا همان RTD و یا سنسور ترموکوپل با خروجی میلی‌ولت MV را در نظر می‌گیریم که هیچ یک در رنج سیگنال‌های استاندارد قرار ندارند. بنابراین توسط یک ترنسمیتر آن‌ها را به رنج استاندارد تبدیل می‌کنیم. سپس از خروجی ترنسمیتر به هر تجهیزی که دارای ورودی آنالوگ باشد، مانند کارت‌های آنالوگ، درایو، سروو و… وصل می‌کنیم.
ترنسمیتر ها دارای ورودی و خروجی کاملا ایزوله در برابر نویز، فیلترینگ و نوسانات برق هستند و تقویت سیگنال از نکات مهم در ترنسمیتر به حساب می‌آید. خروجی ترنسمیتر ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شود، ترنسمیتر هایی با خروجی دو سیمه، سه سیمه و چهار سیمه که در شکل زیر نحوه سیم‌بندی آن‌ها را مشاهده می‌کنید.
ترنسمیتر هایی که خروجی دوسیمه دارند، سیگنال داده را از طریق یک جفت کابل منتقل و دریافت می‌کنند. از این دو سیم برای تغذیه ترنسمیتر و همچنین برای انتقال سیگنال خروجی استفاده می‌شود.
ترنسمیتر هایی که خروجی سه سیمه دارند، سیگنال داده را توسط زمین منتقل می‌کنند. گیرنده مشترک، به ترنسمیتر مشترک متصل است. ترنسمیتر هایی با خروجی سه سیمه به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
ترنسمیتر هایی که خروجی چهارسیمه دارند از دو سیم سیگنال اطلاعات و از دو سیم دیگر برای منبع تغذیه استفاده می‌کنند.
نحوه اتصال یک ترانسمیتر با خروجی دو سیمه و چهارسیمه به PLC
نحوه کالیبره کردن ترنسمیتر چگونه است؟
کالیبره کردن در کارکرد تجهیزات تأثیرگذار است. به همین دلیل همراه با این ابزار جدولی با اطلاعات مشخص و همچنین دستورالعمل‌های استاندارد برای کالیبره ترنسمیتر ارائه می‌شود. در این جدول معمولا به ازای هر ورودی معین مقدار مشخص خروجی لحاظ می‌شود. به طور کلی پروسه کالیبره کردن به‌صورتی است که؛ اگر هر دفعه مقدار ورودی مشخص در جدول به ترنسمیتر اعمال شود، باید از قسمت خروجی مقدار خروجی مشخصی بگیرید. اگر با اعمال نمودن مقدار ورودی معین به میزان خروجی ثبتی دریافت نشد، باید از پیچ تنظیم پتانسیومتر که اهرم Zero و Span است، استفاده نمایید. این اهرم تا مرحله‌ای تغییر خواهد کرد که به ازای ورودی معین در جدول، دقیقا مقدار خروجی مشخصی به دست آید.
دو شیوه برای کالیبره ترنسمیتر قابل اجرا است.
- از طریق پیچ تنظیم Span و Zero ترانسمیتر
- از طریق وصل شدن ترنسمیتر به کامپیوتر و کالیبره کردن توسط نرم افزار داخلی
همان‌طور که بیان کردیم روی اکثر Transmitter دوعدد پتانسیومتر یا همان پیچ تنظیم zero و span قرار دارد. وظیفه zero تنظیم کردن نقطه صفر و span تنظیمات زاویه شیب خروجی ابزار است. به طور مثال روش کالیبره ترنسمیتری با ورودی 0 الی 5 آمپر و خروجی جریان 4 الی 20 میلی‌آمپر را شرح می‌دهیم.
در آغاز این فرایند، ورودی را در مقدار صفر آمپر قرار می‌دهیم. بعد پیچ zero را می‌چرخانیم تا خروجی 4 میلی‌آمپر نمایان شود. بعد به ورودی جریان 5 آمپر می‌دهیم و span را تا نمایش خروجی 20 میلی‌آمپر می‌چرخانیم. تمام مراحل فوق را تکرار می‌کنیم تا به تنظیم پیچ‌های span و zero نیاز نباشد. در انتها ابزار ترنسمیتر کالیبره می‌شود و آماده متصل شدن به مدار است.
راه‌های ارتباطی نیک صنعت:
- تماس با نیک صنعت: 87700210
- واحد فروش نیک صنعت: 09197872783
- واحد تعمیرات نیک صنعت: 09197872789
- ایمیل نیک صنعت: info@nicsanat.com
- آدرس شرکت: تهران، خیابان بهشتی، خیابان میرعماد، کوچه پیمانی (یازدهم)، پلاک 17
نظرات کاربران