منحنی قطع کلید مینیاتوری چیست؟

به صورت کلی وظیفه کلید مینیاتوری و یا MCB حفاظت از مدارهای الکتریکی در برابر خطرات عبور اضافه جریان و اتصال کوتاه می‌باشد. ودر ادامه به بررسی منحنی قطع کلید مینیاتوری برای انتخاب و خرید بهتر می‌پردازیم.

بررسی منحنی قطع کلید مینیاتوری

به صورت کلی منحنی قطع کلید مینیاتوری زمان اتصال کوتاه و مقدار تحمل اضافه جریان توسط کلید بریکر را نشان می‌دهد. این منحنی توسط شرکت‌های سازنده دستگاه مینیاتوری برای انتخاب بهتر و مناسب‌تر برای کاربران تنظیم می‌شود.

همچنین منحنی قطع کلید از دو مولفه زمان ( ستون عمودی ) و مضرب جریان نامی ( ستون افقی ) تشکیل شده است. و نمودار قطع به صورت دو قسمت متفاوت بر آن ترسیم می‌شود. در ادامه به توضیح این بخش‌ها می‌پردازیم.

• بخش قطع محافظ اضافه بار ( دستگاه بیمتال ): همانطور که در عکس بالا قابل مشاهده است در قسمت ابتدایی منحنی هر تیپ، نمودار به شکل شیبدار ترسیم شده است و با افزایش جریان، زمان قطع جریان افزایش می‌یابد. در واقع دستگاه جریان ورودی را اضافه بار تشخیص داده و عملکرد قطع جریان تاخیری را شاهد هستیم.
• بخش قطع محافظ اتصال کوتاه ( دستگاه سیم‌پیچ مغناطیسی): با توجه به نمودار، زمانی که جریان عبوری از آستانه محافظتی کلید بریک بیشتر شود، دستگاه جریان عبوری را اتصال کوتاه تشخیص می‌دهد و در کمتر از 10 میلی‌ثانیه جریان را از مدار قطع می‌کند.

بررسی تیپ‌های کلید مینیاتوری در منحنی قطع

نمودار کلید مینیاتوری در برندهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد ولی به صورت کلی منحنی قطع در کلاس‌کاری به شکل بالا خواهد بود. با توجه منحنی قطع نشان داده شده در بالا به بررسی هر نمودار می‌پردازیم.

نمودار Z

این نمودار نشان دهنده عملکرد کلید مینیاتوری نوع Z می‌باشد. که نشان می‌دهد اگر جریان عبوری 2 تا 3 برابر جریان نامی باشد، دستگاه به سرعت جریان را قطع می‌کند. و شیب قسمت قطع تاخیری آن بسیار زیاد است. که حساسیت بالای کلید نسبت به اضافه بار و اتصال کوتاه را نشان می‌دهد. به همین دلیل به کلید حساس شناخته می‌شود.

نمودار B

کلید تیپ B شیب زیادی در ابتدای نمودار خود دارد. که نشان دهنده حساسیت نسبت به اضافه جریان ورودی است. در صورت اضافه بار 3 تا 5 برابری جریان نامی، کلید تشخیص اتصال کوتاه داده و جریان را قطع می‌کند. به همین دلیل به این نوع کلید تندکار نیز می‌گویند.

نمودار C

با توجه به نمودار اگر جریان ورودی به مدار کمتر از 5 برابر جریان نامی باشد، کلید تیپ C آن را اضافه جریان در نظر می‌گیرد و مکانیزم قطع تاخیری جریان را پیش می‌گیرد. اما اگر اضافه جریان از 5 تا 10 برابر جریان نامی باشد، آن را اتصال کوتاه در نظر می‌گیرد و جریان را از مدار قطع می‌کند. به همین دلیل به عنوان کلید مینیاتوری تقریبا کند کار شناخته می‌شود و در دستگاه‌هایی با موتور کوچک و توان پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نمودار K

منحنی این نوع بریکر میان دو منحنی C و D قرار دارد و تحمل کمتری نسبت به اضافه بار دارد و در صورت افزایش 8 تا 12 برابری جریان عبوری نسبت به جریان نامی به سرعت جریان را از مدار قطع می‌کند. این نوع کلید خودکار در دستگاه‌های با بارهای القایی و موتوری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نمودار D

در این نوع کلید با توجه به نمودار آن اگر جریان ورودی بیشتر از 10 تا 20 برابر جریان ورودی باشد، آن را اتصال کوتاه درنظر می‌گیرد و جریان را از مدار قطع می‌کند. به همین دلیل به عنوان کلید فوق کندکار شناخته می‌شود. این نوع کلید در صنایع تخصصی مانند مولد اشعه ایکس و تراسفورماتورها استفاده می‌شود.

کارکرد کلید مینیاتوری در منحنی مشخصه قطع

کلید فیوز مورد استفاده در ساختمان‌ها و کارخانجات از دو مکانیزم برای قطع جریان و محافظت از مدار استفاده می‌کند.

• قطع جریان تاخیری: زمانی که اضافه جریان و یا اتصال کوتاه اتفاق بیوفتد، کلید مینیاتوری از مکانیزم تاخیری برای قطع جریان استفاده می‌کند. در مکانیزم تاخیری، کلید با استفاده از بی متال و یا رله حرارتی موجود در سیستم خود جریان عبوری را قطع می‌کند.
• قطع جریان آنی: در زمانی که به صورت ناگهانی مقدار جریان زیادی به مدار وارد بشود، کلید به صورت آنی جریان را قطع می‌کند. در این مکانیزم به دلیل ورود مقدار زیاد جریان، کلید درواقع بی متال را از مدار حذف می‌کند و با استفاده از سیم‌پیچ مغناطیسی جریان عبوری را به سرعت از مدار قطع می‌کند.

انواع کارکرد بریکر در منحنی قطع کلید منیاتوری

کلید مینیاتوری را بر اساس چند فاکتور می‌توان تقسیم بندی کرد. مانند تقسیم بندی کلید بر اساس نوع کارکرد جریان متناوب و یا جریان مستقیم، بر اساس قدرت قطع کلید و یا بر اساس پل کلید که تعداد فاز و وجود فاز نول در آن مشخص می‌شود. در این مقاله با توجه به شرح منحنی قطع کلید مینیاتوری به انواع کلاس کلید از نظر تحمل و قطع میزان اضافه جریان پرداخته‌ایم.

برا دریافت مشاوره رایگان و خرید کلید مینیاتوری از مجموعه نیک صنعت با شماره 87700210-021 تماس حاصل فرمایید.

جمع بندی

کلیدهای مینیاتوری عضو ضروری و مهم در مدارهای الکتریکی بحساب می‌آیند و با حفاظت از مدارها از آسیب‌های احتمالی و خسارت‌های جانی و مالی محافظت می‌کنند پس استفاده صحیحی و انتخاب درست آن تاثیر بسیاری بر سلامتی کارکنان و افزایش ایمنی در سیستم‌های الکتریکی را به همراه دارد.

راه‌های ارتباطی نیک صنعت

• شماره تماس: 87700210(30خط)
• فروش: 09197872783
• آموزش: 09197872786
• تعمیرات: 09197872789
• ایمیل: info@nicsanat.com
• آدرس شرکت: تهران، خیابان بهشتی، خیابان میرعماد، کوچه پیمانی(یازدهم)، پلاک 17