انتخاب کلید اتوماتیک مناسب

انتخاب کلید اتوماتیک اصول و معیارهای مشخصی دارد یکی از پارامترهای مهم شما در انتخاب کلید اتوماتیک مناسب نوع کاربری شما می‌باشد. در سیستم‌های قدرت و توزیع برق صنعتی این کلید وظیفه دارد که در برابر خطاهایی مانند اضافه بار ، اتصال کوتاه و افت یا افزایش بیش از حد ولتاژ واکنش مناسب را در زمان دقیق بدهد. این کلید نقش بسیار زیادی در بالا رفتن طول عمر تجهیزات ، جلوگیری از خاموشی ‌ها و ارتقای ایمنی سیستم اتوماسیون دارد. اما برای انتخاب بهتر باید پارامترها و معیارهای فنی و کاربردی مختلفی را درنظر بگیریم. این پارامترها عبارتند از ظرفیت نامی جریان ، قدرت قطع یا تحمل اتصال کوتاه ، ولتاژ نامی ، قابلیت تنظیم پذیری ، نوع مکانیزم قطع ، شرایط محیط ، هماهنگی حفاظتی ، نوع بار و استانداردها همگی پارامترها و المان‌هایی هستند که در هنگام انتخاب کلید اتوماتیک باید به آن ‌ها توجه کرد. در ادامه بیشتر با هریک از این پارامترها آشنا می‌شویم.

جریان نامی

 این پارامتری که باید در انتخاب کلید اتوماتیک باید به آن توجه کنید مقدار جریان نامی می‌باشد. جریان نامی در واقع بیشترین جریانی که از کلید اتوماتیک می‌تواند بدون قطعی عبور کند. این جریان با توجه به نوع بار تعیین می‌شود. در انتخاب کلید باید به جریان بار توجه بسیار زیادی شود اگر جریان نامی کلید کمتر از جریان بار انتخاب شود کلید دائما در وضعیت تریپ قرار می‌گیرد این وضعیت باعث تداخل در فرایند صنعتی شما می‌شود. در مقابل اگر جریان نامی بیشتر از جریان کلید در نظر گرفته شود ممکن جریان اضافی وارد سیستم شود و کلید هیچ واکنش موثری از خود به نمایش نگذارد. بنابراین انتخاب دقیق این کلید اتوماتیک بسیار از اهمیت بالایی برخوردار است.

قدرت قطع

همان طور که از اسم این بخش مشخص است قدرت قطع نشان دهنده توانایی کلید در قطع جریان اتصال کوتاه می‎باشد. به عنوان مثال اگر در شبکه‌های خطی اتصال کوتاهی رخ دهد جریان می‌تواند چندین برابر جریان نامی باشد کلید اتوماتیک باید قادر باشد بدون آسیب به خود و تجهیزات این جریان را قطع کند. برای انتخاب قدرت قطع مناسب باید المان‌ها و پارامترهای مهمی مانند شرایط شبکه ، محل نصب و سطح اتصال کوتاه را در نظر بگیریم. هرچه مقدار قدرت قطع کلید اتوماتیک بالاتر باشد در زمان بروز خطا اطمینان بیشتری از عملکرد آن در شرایط خطا حاصل می‌شود.

محدوده حفاظتی کلید اتوماتیک

کلیدهای اتوماتیک توانایی دارند در دو بخش حفاظتی اضافه بار و اتصال کوتاه از خود عملکرد مناسب نشان دهد. هر کلید اتوماتیک برای اضافه بار و حفاظت مغناطیسی منحنی زمانی متفاوتی دارد. به طور مثال کلیدهای اتوماتیک در برابر اضافه بارها جزئی با تاخیر مناسب عملیات قطع را انجام می‌دهد. در مقابل در برابر اتصال کوتاه شدید به صورت آنی جریان برق را قطع می‌کند. در ضمن در هنگام انتخاب کلید اتوماتیک لحظه راه‌اندازی موتور را نیز در نظر بگیرید این کار باعث می‌شود که هنگام راه‌اندازی موتور کلید اتوماتیک جریان برق را قطع نکند.

هماهنگی کلید اتوماتیک با شبکه

هرکلید اتوماتیک برای ولتاژ مشخصی طراحی می‌شود بنابراین ولتاژ نامی کلید با شبکه باید یکی باشد. استفاده از کلیدی با ولتاژ پایین‌تر از مقدار واقعی شبکه می‌تواند بسیار خطرناک باشد چون ممکن است در زمان قطع مدار قوس الکتریکی رخ دهد و به طور کامل جریان برق قطع نشود. در شبکه‌های برق سه فاز انتخاب کلید باید با توجه به ولتاژ خطی انجام گیرد.

قابلیت تنظیم پذیری

برخی از کلیدهای اتوماتیک پیشرفته‌تر دارای رله الکترونیکی هستند که امکان تنظیم دقیق مقادیر حفاظتی مانند جریان نامی ، جریان تریپ مغناطیسی و زمان تاخیر را فراهم می کنند. این قابلیت‌ها به ویژه در سیستم‌های صنعتی بزرگ از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زیرا هماهنگی حفاظتی بین تجهیزات مختلف باید به صورت دقیق برقرار باشد.

نوع مکانیزم قطع و دوام مکانیکی

کلید اتوماتیک باید علاوه بر ویژگی‌های حفاظتی از نظر مکانیکی نیز دارای کیفیت مناسبی باشد. تعداد دفعات قطع و وصل مکانیکی و الکتریکی دوام و طول عمر کنتاکت‌ها و همچنین سیستم خاموش‌‌کننده قوس الکتریکی همگی جزء معیارهای مهم هستند. انتخاب برند معتبر که در محیط‌های صنعتی تست عملکردی خود را پاس کرده باشد بسیار می‌تواند در کاهش هزینه‌های عملیاتی شما کمک کننده باشد.

شرایط محیطی نصب کلید

محیط نصب تاثیر بسیار زیادی بر انتخاب کلید دارد عوامل مهمی مانند دما ، رطوبت ، گرد و غبار ، ارتعاش و ارتفاع نصب باید بررسی شوند. در محیط‌هایی با دمای بالا ، کلید باید ظرفیت تحمل حرارتی بیشتری داشته باشد یا جریان نامی آن با ضریب کاهشی انتخاب شود. در محیط‌های صنعتی آلوده یا با لرزش بالا نیز باید کلیدهای مقاوم‌تر و با حفاظت مکانیکی مناسب استفاده شوند.

هماهنگی حفاظتی با سایر تجهیزات

در یک سیستم قدرت معمولا چندین سطح حفاظتی وجود دارد. کلید اتوماتیک باید به گونه‌ای در نظر گرفته شود که در هنگام بروز خطا فقط نزدیک ترین کلید محافظتی به آن جریان برق را قطع کند. این روش قطعی جریان کمک می‌کند که بخشی که آسیب یا خطا در آن رخ داده است از مدار خارج شود و باقی سیستم همچنان در مدار تولید باقی بمانند. این موضوع به نام هماهنگی حفاظتی شناخته می‌شود. برای دستیابی به هماهنگی حفاظتی نیازمند انتخاب صحیح مقادیر جریان و زمان عملکرد کلیدها در سطوح مختلف شبکه است.

کاربرد و نوع بار

یکی از پارامترهای مهم برای انتخاب کلید اتوماتیک نوع بار که به آن متصل می‌شود. در بارهای روشنایی معمولی می‌توان از کلیدهای با حساسیت کمتر استفاده کرد. ولی در بار و کاربری‌های که با موتورهای الکتریکی در ارتباط است باید جریان راه‌اندازی به صورت لحظه‌ای مورد بررسی قرار بگیرد. اما در سیستم‌های حساسی مانند سرورها باید مقدار دقیق و زمان قطع محاسبه شود.

استانداردهای کلید اتوماتیک

کلید اتوماتیک باید مطابق با استانداردهای معتبر جهانی باشد رعایت این سری از پروتکل‌ها از نظر ایمنی و عملکردی در سیستم بسیار اثرگذار می‌باشد. همچنین انتخاب برند معتبر و شناخته شده علاوه بر بالا رفتن کیفیت امکان تامین قطعات یدکی و خدمات پس از فروش را نیز تسهیل می‌کند.

جدول انتخاب کلید اتوماتیک

با توجه به موارد بالا ما به یک جدول انتخاب کلید اتوماتیک رسیدیم که بسیار می‌تواند به شما در انتخاب سریع‌تر محصول کمک کند.

توان (KW)

Ie

Iq

In (A)

Im (A)

کنتاکتور (A)

بی‌متال (A)

0.18

0.6

50

0.63

0.57-0.8

6

8

0.25

0.85

50

1

0.8-1.2

6

13

0.37

1.1

50

1.6

1.2-1.8

6

22.5

0.55

1.5

50

2.5

1.8-2.6

6

33.5

1.1

2.7

50

4

2.6-3.7

6

51

1.5

3.6

50

6.3

3.7-5.5

9

78

3

6.5

50

10

5.5-8

9

138

4

8.5

50

10

8-11.5

9

138

5.5

11.5

15

14

10-14

12

170

7.5

15.5

15

18

12-18

18

223

9

18.1

15

25

16-24

25

327

11

22

15

25

16-24

25

327

15

29

10

32

23-32

40

416

18.5

35

50

40

30-40

50

560

22

41

50

50

37-50

65

700

30

55

50

65

48-65

65

910

37

66

50

73

62-80

80

1120

37

66

100

80

48-65

80

1040

45

80

100

115

80-104

95

1380

55

97

100

115

95-120

115

1495

55

97

100

150

95-120

115

1350

75

132

150

110-140

150

1800

90

160

220

132-220

185

2200

110

195

220

132-220

225

2640

132

230

320

200-330

265

3200

160

280

320

200-330

330

4160

200

350

500

300-500

400

5000

220

388

500

300-500

500

6000

250

430

500

300-500

500

6000

 

جمع بندی

به صورت کلی در انتها می‌توان گفت کهع انتخاب یک کلید اتوماتیک تنها محدود به توجه به جریان نامی یا قدرت قطع نیست بلکه مجموعه‎ای از عواملی که پیشتر به هر کدام از آ‌ن‌ها پرداختیم. یک انتخاب تصولی می‌تواند از بروز خاموشی های گسترده به تجهیزات و خطرات ایمنی جلوگیری کند. بنابراین توصیه می‌شود قبل از خرید کلید اتوماتیک تمامی مشخصات فنی شبکه و نیازهای بار به طور دقیق تحلیل شود و در صورت امکان از افراد متخصص این حوزه کمک بگیرید.