صنعت دارویی و بهداشتی یکی از حیاتی‌ترین و حساس‌ترین صنایع جهان به شمار می‌رود، زیرا محصولات آن‌ها مستقیماً با سلامت و زندگی انسان‌ها در ارتباط است. کوچکترین خطا در تولید، ترکیب یا بسته‌بندی دارو می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد. در چنین شرایطی استفاده از اتوماسیون صنعتی به عنوان راهکار کلیدی جهت تامین کنترل دقیق، کیفیت پایدار و ردیابی کامل فرآیندها به شمار می‌آید. علاوه بر این، الزامات سختگیرانه سازمان‌های بین‌المللی، تولیدکنندگان را ملزم می‌کند تا از فناوری‌هایی که قابلیت ثبت، پایش و ردیابی کامل فرآیندها را دارند، استفاده کنند.
ضرورت اتوماسیون در صنعت دارویی و بهداشتی
اجرا صحیح پروژه اتوماسیون صنعتی در بخش‌های مختلف حوزه دارویی و بهداشتی بسیار مهم است. مراحل تولید دارو از اختلاط مواد اولیه و فرمولاسیون تا پرکنی و استریل‌سازی، به دلیل ارتباط مستقیم محصولات این صنعت با سلامت انسان‌ها بسیار حساس هستند. در ادامه به الزامات اتوماسیون در صنعت محصولات دارویی و بهداشتی می‌پردازیم.
- تامین ایمنی: کوچکترین خطا در دوز دارو یا آلودگی در محیط تولید می‌تواند پیامدهای جبران ناپذیر برای مصرف کنندگان داشته باشد درنتیجه با استفاده از سیستم‌های نظارتی و کنترلی هوشمند، دقت تولید افزایش پیدا می‌کند.
- رعایت استانداردها: سازمان‌هایی مانند FDA و EMA الزام می‌کنند که همه مراحل تولید دارو، ثبت و قابل ردیابی باشند. با استفاده از سیستم‌های دیجیتال و هوشمند می‌توان به ثبت لحظه‌ای داده‌ها و تهیه گزارش دقیق پرداخت.
- افزایش تولید: در زمان همه‌گیری بیماری (مانند شیوع کرونا)، صنعت دارو باید توانایی افزایش سریع ظرفیت تولید داشته باشند. تنها راه افزایش سرعت تولید، استفاده از فناوری‌های اتوماسیون می‌باشد.
اجرا اتوماسیون صنایع دارویی و بهداشتی در نیک صنعت
در صنعت دارو و بهداشت، اتوماسیون در مراحل مختلفی می‌تواند نقش تعیین کننده داشته باشد. در ادامه به راهکارهای فناوری‌های اتوماسیون در مراحل تولید دارو و مواد بهداشتی می‌پردازیم.
مرحله فرمولاسیون و ترکیب مواد
فرمولاسیون و ترکیب مواد از حیاتی‌ترین مراحل تولید دارو می‌باشد. چراکه کیفیت نهایی محصول به ترکیب مواد اولیه بستگی دارد. جهت کاهش خطای انسانی و افزایش تکرارپذیری در محصولات، از سیستم‌های دقیق و هوشمند استفاده می‌کنیم. از جمله راهکارهای صنعتی پرتکرار در این بخش می‌توان به دستگاه‌های وزن‌کشی خودکار، میکسرهای هوشمند، سنسورهای محیطی و ثبت داده‌ها به صورت دیجیتال اشاره کنیم. با اتوماسیون‌سازی این مرحله، شرکت‌های داروسازی می‌توانند کیفیت بالا، تولید مداوم و ریسک حداقل خطا را تضمین کنند.
مرحله پرکردن و بسته‌بندی
در صنعت دارو، مرحله بسته‌بندی و پرکنی محصول نهایی یکی از حساس‌ترین بخش‌های تولید می‌باشد. زیرا هر دارو باید با دوز مشخصی مصرف شود و در بسته‌بندی مناسب و بدون آلودگی آماده شود. درنتیجه خطای انسانی در این مرحله می‌تواند به مشکلات جدی سلامتی منجر شود. اتوماسیون در این مرحله می‌تواند با ارائه دادن دستگاه‌های پرکن اتوماتیک، محصول را به تعداد و حجم دقیق تفکیک کنند. همچنین با استفاده از ربات‌ها و دوربین‌های بینایی صنعتی در هنگام پلمپ محصولات، از کیفیت و نبود خطا مطمئن شود.
مرحله استریل‌سازی
در صنایع بهداشتی و دارویی، خطوط تولید نیازمند محیطی کاملا پاکیزه و استریل هستند. جهت جلوگیری از ورود کوچکترین ذره گرد و غبار در این محیط‌ها، از اتوماسیون استریل استفاده می‌کنیم. جهت اجرا پروژه‌هایی مانند کلین‌روم نیاز به فناوری‌هایی همچون سنسورهای دما، رطوبت، میکروارگانیسم و فشار هوا داریم. همچنین با استفاده از ربات‌های اتوماتیک می‌توان بدون تماس فیزیکی به جابه‌جایی محصولات بپردازیم. با رعایت نکات استریل‌سازی و روش‌های ضدعفونی کننده مانند اتوکلاو، گاز اتیلن اکساید یا تابش UV می‌توان بدون دخالت انسان، خط تولید دارو و مواد بهداشتی را اتوماسیون استریل کنیم.
کنترل کیفیت اتوماتیک
این بخش نیز بسیار مهم است زیرا کوچکترین خطا در محصول نهایی می‌تواند اثربخشی دارو، ایمنی بیمار و اعتبار کارخانه را تحت تاثیر قرار دهد. با اتوماسیون کردن این مرحله، این فرآیند سریع‌تر و دقیق‌تر انجام می‌شود. فناوری‌های مورد استفاده در این بخش، شامل دوربین‌ها و حسگرهای پیشرفته، سنسورهای دقیق اندازه‌گیری، سیستم‌های آنالیز مواد شیمیایی و ثبت و ردیابی دیجیتال لحظه‌ای داده‌ها می‌شود.