در این مقاله قصد داریم هر آنچه که در مورد کلی مینیاتوری (MCB) لازم است بدانید را برایتان شرح دهم.
در ابتدا باید بدانید کلید مینیاتوری چیست؟ کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری که به کلیدهای MCB که مخفف Miniature Circuit Breaker است. MCB یک کلید الکتریکی است که به طور اتوماتیک کار می‌کند. کلیدهای مدار مینیاتوری برای جلوگیری از آسیب به مدار الکتریکی در نتیجه جریان اضافی در نظر گرفته شده است. آن‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در هنگام اضافه بار یا اتصال کوتاه به منظور محافظت در برابر خطاهای الکتریکی و خرابی تجهیزات، خاموش شوند.

بررسی دقیق‌تر کلید مینیاتوری

MCBها به طور گسترده‌ای در اجزای ایزوله در محیط های خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند. آنها بخشی از خانواده وسیع‌تری از قطعات قدرتمندتر مدار قطع را تشکیل می‌دهند.
قطع کننده‌های مدار کوچک توسط جریان اضافه - جریان الکتریکی که از جریان ایمن تعیین شده فراتر می‌رود و از یک مکانیسم مکانیکی نسبتا قوی استفاده می‌کند که برای به حداقل رساندن خرابی‌ها و هشدارهای کاذب طراحی شده است، راه‌اندازی می‌شود.
جریان بیش از حد باعث می‌شود که نوار دو فلزی درون MCB گرم شود، خم شود و از بین برود. این یک کلید را آزاد می‌کند که نقاط تماس الکتریکی را از هم جدا می‌کند تا قوس (تخلیه الکتریکی) را محدود کند. قوس توسط یک نوار فلزی عایق به نام کانال قوس تقسیم شده و خنک می‌شود. پس از رفع عیب و تنظیم مجدد MCB ها، مخاطبین دوباره بسته می‌شوند.
یک MCB برای محافظت در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه طراحی شده است. این‌ها با استفاده از فرآیندهای جداگانه شناسایی می‌شوند. حفاظت اضافه بار توسط نوار دو فلزی با استفاده از عملیات حرارتی ارائه می‌شود، در حالی که حفاظت از اتصال کوتاه توسط سیم‌پیچ قطع از طریق عملیات الکترومغناطیسی ارائه می‌‌شود.
اگر تخلیه به ویژه زیاد باشد، MCB خیلی سریع - در یک دهم ثانیه - خاموش می‌شود (فعال می‌شود). هنگامی که جریان اضافه به محدودیت‌های ایمنی نزدیک‌تر است، قطعه کندتر پاسخ می‌دهد.
چندین نوع مختلف MCB موجود است : انواع B، C، D، K و Z. با این حال، سه نسخه کلیدی نوع B، نوع C و نوع D هستند، هر کدام به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به قدرت احتمالی الکتریکی پاسخ دهند. افزایش در تنظیمات مختلف این تغییرات معمولاً منحنی لغزش شناخته می‌شوند، اما می‌توانند به عنوان ویژگی‌های جریان اضافه نیز شناخته شوند.

بیشتر بخوانید: کلید نشتی جریان (کلید محافط جان) چیست؟​

مینیاتوری نوع B:

قطع کننده های مدار نوع B به گونه ای طراحی شده‌اند که اگر جریان عبوری بین سه تا پنج برابر حداکثر یا "بار نامی" توصیه شده، قطع شود.
این حساس‌ترین نوع MCB است که برای کاربردهای خانگی و تنظیمات تجاری ولتاژ پایین طراحی شده است که در آن نوسانات جریان احتمالاً اندک است.

مینیاتوری نوع C:

قطع کننده‌های مدار نوع C برای دستگاه های الکتریکی قوی‌تر استفاده می‌شود که در آن نوسانات احتمالاً بیشتر است. معمولاً محیط‌های تجاری و صنعتی.
این مدل از کلیدهای مینیاتوری ، طوری طراحی شده‌اند که در جریان‌هایی بین پنج تا ده برابر بار نامی خود حرکت کنند. نمونه‌های خوب شامل موتورهای الکتریکی کوچکتر و نورهای فلورسنت است.

مینیاتوری نوع D:

MCB های نوع D کمترین حساسیت را نسبت به انواع دیگر دارد و فقط زمانی فعال می‌شوند که جریان بین ده تا بیست برابر حداکثر توصیه شده افزایش یابد.
مینیاتوری های نوع D برای دستگاه‌های تجاری و صنعتی سنگین ساخته شده‌اند که در آن گاه به گاه موج‌های جریان بسیار قوی رخ می‌دهد. به عنوان مثال می‌توان به تجهیزات جوشکاری، دستگاه‌های اشعه ایکس، موتورهای بزرگ و واحدهای منبع تغذیه بدون وقفه اشاره کرد.

کلیدهای مینیاتوری نوع K:

وقتی جریان به هشت تا دوازده برابر حداکثر توصیه شده برسد، این کلیدها خاموش می‌شوند. آنها انتخاب خوبی برای ترانس‌ها و موتورها هستند. این نوع کلیدهای مینیاتوری نسبت به جریان اضافی در مقایسه با نوع های دیگر و در صورت بیشتر شدن جریان از 8 تا 10 برابر جریان نامی به سرعت کلید عمل کرده و مدار را قطع می‌کند. این کلیدها برای موتورهای زیر بار، هم چنین برای مدارات سلفی و بارهای موتوری با جریان هجومی بالا مطلوب هستند. در اتصال کوتاه منحنی قطع آن بین تیپ های D و C است.

کلیدهای مینیاتوری نوع Z:

این نوع کلید بسیار حساس هستند و زمانی که جریان از بار نامی تنها دو تا سه برابر بیشتر شود، خاموش می‌شوند. آن‌ها با دستگاه‌های ظریف‌تر مستعد اتصال کوتاه مانند نیمه هادی‌ها استفاده می‌شوند.

نحوه انتخاب کلید مینیاتوری MCB:

باتوجه به مشخصات گفته شده در مورد انواع کلیدهای مینیاتوری ، انتخاب کلید مناسب به مشخصات دستگاه و نصب بستگی دارد. نکته قابل اهمیت این است که علاوه بر قطع تمام جریان های اتفاقی، حفاظت و امنیت سیستم و جان انسان را فراهم کند،همانطور که می‌دانید خسارتی که در غیر این صورت وارد می‌کند ممکن است جبران ناپذیر باشد. در حالت کلی موارد زیر را مورد بررسی قرار بدید.

ظرفیت قطع

حداکثر جریانی که یک قطع کننده مدار می‌تواند بدون تخریب یا آزاد کردن قوس قطع کند. این باید با قدرت احتمالی هر موج در مجاورت نصب مطابقت داشته باشد. ظرفیت‌های شکست بر حسب کیلوآمپر (kA) اندازه‌گیری می‌شود که هر کدام 1000 آمپر استاندارد جریان الکتریکی است.
تعداد قطب‌ها یا سوئیچ‌های قابل قطع در محفظه کلید مینیاتوری، گزینه‌های قطب شامل تک، دوتایی، سه‌تایی و خنثی و چهارقطبی است. مدل‌های سه قطبی رایج هستند. این‌ها می‌توانند به طور هم‌زمان جریان را در هر سه مدار قطع کنند اگر در هر یک از آنها خطا رخ دهد.

کاربرد کلید مینیاتوری

• حفاظت در برابر اتصال کوتاه و اضافه جریان
• حفاظت برای انشعاب های گرفته شده از برق اصلی
• در ورودی برق اصلی در تابلو برق های خانگی
• برای حفاظت روشنایی‌های ساختمان
• حفاظت از مدارهای موتورهای الکتریکی
• حفاظت از مدارهای قدرت موتورها و ترانسفورماتورها
• سیستم‌های گرمایشی
• حفاظت مدارهای PLC
• با کلید حفاظت جان برای قطع کردن جریان نشتی مدارها

در حالت کلی کلیدهای مینیاتوری شامل کلید تکفاز و کلید سه فاز است.

کلید مینیاتوری تکفاز:

این کلیدها که به صورت تک‌پل و دوپل در بازار موجود است زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که جریان اضافه بار و اتصال کوتاه داریم و برای حفاظت مدارهای تکفاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. که می‌تواند شامل انواع کلید تک‌پل و دوپل است.
کلید مینیاتوری تک‌پل (SP) در واقع یک ترمینال وردی و خروجی دارد و کلیدهای دوپل (DP) ساخته شد. تا در مدارات تک‌فاز، علاوه بر سیم فاز، سیم نول هم برای حفاظت بیشتر قابل قطع و وصل شدن است.

نمونه کلید مینیاتوری‌های تکفاز:

کلید مینیاتوری سه فاز:

همانطور که از اسم آن پیداست برای مدارات سه فاز کاربرد دارد . برق سه فاز در صنعت و راه‌اندازی تجهیزات سه فاز صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای جهت حفاظت از مدار در مقابل اتصال کوتاه و اضافه جریان، در جریان‌های کم (تا 125 آمپر) از کلیدهای مینیاتوری برای حفاظت استفاده می‌شود.
کلیدهای مینیاتوری سه فاز دارای انواع کلید سه‌پل (TP)، سه‌پل با نول (TPN = 3PN)و کلید چهارپل (4P) است.

کلید مینیاتوری خشک یا ایزولاتور:

کلید خشک مابین کلید مینیاتوری و بار قرار گرفته است و زمانی که بار مورد بررسی قرار می‌گیرد و همینطور هنگام تعمیرات باید جریان را قطع کند. قابل ذکر است که هیچ حفاظت و امنیتی در برابر اضافه جریان و اتصال کوتاه ندارد و فقط جدا کننده است. ایزولاتور در واقع می‌تواند جریان نرمالی که از مدار می‌گذرد و جریان اتصال کوتاه را برای مدت کمی تحمل کند و پس از آن می‌سوزد و هیچ حفاظتی روی خود و مدار ندارد. این کلیدها در تجهیزاتی که به طور اتوماتیک و یا کنترل آن از راه دور است کاربرد دارد. کلید ایزولاتور ابتدای برق اصلی و انشعاب های آن نصب می‌شود.

پلاک خوانی کلیدهای مینیاتوری:

بر روی بدنه هر تجهیزی مشخصات درج شده است که بسیار مهم است و اینچا قصد داریم نحوه پلاک خوانی کلیدهای مینیاتوری را شرح دهیم:

• شرکت سازنده تجهیز
• شماتیک فنی
• شماره مدل
• تیپ و جریان نامی کلید
• ولتاژ نامی
• ظرفیت قطع کلید
• کلاس انرژی
• شماره کاتالوگ

با توجه با مطالب گفته شده میتوان به خوبی درک کرد که کلید مینیاتوری یکی از مهمترین و پرکاربردترین تجهیز در صنعت برق است که در تیپ‌های مختلف برای حفاظت مصارف خانگی تا کارخونه‌ها و صنعت استفاده کرد.

راه‌های ارتباطی نیک صنعت:

• تماس با نیک صنعت: 87700210
• واحد فروش نیک صنعت: 09197872783
• واحد تعمیرات نیک صنعت: 09197872789
• ایمیل نیک صنعت: info@nicsanat.com
• آدرس شرکت: تهران، خیابان بهشتی، خیابان میرعماد، خیابان پیمانی (یازدهم)، پلاک 17

.